Financieel Dagblad: Positie eiersector in gevaar door vrijhandelsverdrag

De concurrentiepositie van de Europese eiersector is verslechterd en kan verder onder druk komen te staan als de Europese importheffingen door vrijhandelsverdragen worden verlaagd. Dat blijkt uit een onderzoek van pluimvee-econoom Peter van Horne van onderzoeksbureau LEI.

Dit komt onder andere door het afschaffen van de legbatterijen. Van Horne: ‘Daardoor is de kostprijs circa 5% tot 10% duurder geworden.' Landen als Argentinië, India, de Verenigde Staten en Oekraïne hebben deze eisen niet en zijn goedkoper. Zo'n 15% van de Europese kostprijs is volgens de onderzoeker toe te schrijven aan wet- en regelgeving over dierenwelzijn, voedselveiligheid en milieu.

Koek

Ongeveer driehonderd Nederlandse pluimveehouders verkopen hun eieren niet aan de supermarkt, maar aan de verwerkende industrie, die bestaat uit een tiental Nederlandse bedrijven. Die maken er vloeibaar eiwit, eigeel of eipoeder van. Dat zit in tal van producten, zoals mayonaise, brood en koek, pasta’s en vleeswaren.

Terwijl consumenten in de supermarkt steeds meer letten op dierenwelzijn, vraagt niemand om een ‘scharrelbrood’, zegt Van Horne. ‘Je vraagt niet aan de bakker of het eipoeder van leg- of scharrelkippen komt.’ De prijs van eipoeder, dat in tegenstelling tot eieren makkelijk te transporteren is, is daarom cruciaal.

Gevoelig

De prijsverschillen worden steeds groter, constateert Van Horne. Zo waren de Oekraïense productiekosten van eipoeder in 2013 — het recentste cijfer — gemiddeld 72% lager. Het verschil met Argentinië, India en de Verenigde Staten is respectievelijk 82%, 73% en 79%.

Door de huidige importheffingen die de Europese Unie aan deze landen oplegt, zijn de hoeveelheden die op de Europese markt terechtkomen verwaarloosbaar. Deze bescherming staat onder druk. Zo onderhandelt de Europese Commissie al maanden over het vrijhandelsverdrag met de Verenigde Staten, TTIP. Eerder is er een bilateraal handelsverdrag afgesloten met Canada en Oekraïne. In het verdrag met Canada is de eiersector als 'gevoelig' opgenomen. Oftewel: de bescherming blijft van kracht.

Nekslag

Dit gebeurt mogelijk ook bij TTIP. Maar, zegt voorzitter Hubert Andela van branchevereniging Anevei: 'We kunnen niet alert genoeg zijn. Je moet altijd vrezen dat je op het allerlaatste moment wordt uitgeruild tegen de Duitse auto-industrie. Als er een passage in komt waarin Amerika belooft te streven naar het dierenwelzijnsniveau in Europa of om verder in gesprek te gaan, dan weet je dat je bent weggegeven.'

Andela, een van de opdrachtgevers van het rapport, waarschuwt voor de gevolgen. 'Vooral bij de groothandel zal er veel handel wegvallen. Voor de pluimveehouderij, de boeren, kan het verlagen van de importtarieven de nekslag zijn. De productie valt misschien wel helemaal weg.' Verwerkers zullen hun grondstoffen ergens anders vandaan halen.

Van Horne ondersteunt het pleidooi van Andela. 'Economen zijn voor concurrentie en vrijhandel, maar als je je verdiept in deze sector, dan is het logisch om deze sector te beschermen. Het is niet eerlijk als je Europese boeren dwingt aan allerlei eisen te voldoen, terwijl je aan de andere kant de deur openzet voor bedrijven uit Amerika en Oekraïne die deze eisen niet stellen.'