14 jan 2016
Pluimveedierenarts Marc Heijmans, verbonden aan dierenartsenpraktijk Ell, luidt de noodklok over Blackhead-uitbraken in de Nederlandse kalkoenhouderij. Het afgelopen kalenderjaar zijn zes uitbraken van Blackhead vastgesteld op kalkoenenbedrijven, waarvan Nederland er in totaal 40 telt. Momenteel zijn drie bedrijven in de regio Midden-Limburg besmet.
Heijmans begeleidt deze bedrijven, die zwaar worden getroffen. "In sommige stallen is de uitval hoger dan 50%, in een periode van drie tot vier weken", aldus Heijmans. "We staan machteloos. We weten niet hoe we de ziekte kunnen voorkomen en bestrijden. De uitval houdt drie tot vier weken aan. Voor getroffen bedrijven is dat een lijdensweg. Andere bedrijven zijn bang besmet te raken. De onrust in de kalkoenenhouderij is groot."
Ziektebeeld
Blackhead (Histomoniasis) is een parasitaire aandoening. Anders dan bij een virusziekte kunnen bedrijven elkaar niet via de lucht besmetten, zo zegt Heijmans. Volgens de pluimveedierenarts is het zachte winterweer een mogelijke verklaring voor de recente uitbraken van de ziekte. "De ziekte komt normaliter vaak in de nazomer aan het licht." Blackhead is een ongrijpbare en onvoorspelbare ziekte. Op getroffen bedrijven is het ziektebeeld soms per stal verschillend.
Kalkoenenhouders én dierenartsen staan machteloos. "We hebben geen werkbare geneesmiddelen tot onze beschikking", aldus Heijmans. Tot 2003 werd preventief Nifursol in het kalkoenenvoer ingezet om uitbraken van Blackhead te voorkomen. Heijmans: "Nifursol maakt deel uit van een groep geneesmiddelen die schadelijk zijn voor de volksgezondheid en is daarom geschrapt van de lijst met toegestane middelen. Toch worden middelen uit deze groep in de humane geneeskunde wel gebruikt", aldus Heijmans.
Probleem
Na het verdwijnen van Nifursol uit het voer is Blackhead in de kalkoenenhouderij een terugkerend probleem. Hoewel de ziekte voor 2003 ook wel eens de kop opstak, is de ziekte de laatste jaren steeds hardnekkiger. In het kader van dierwelzijn pleit Heijmans ervoor geneesmiddelen in te zetten op het moment dat een uitbraak zich voordoet. Contacten met het ministerie van Economische Zaken zullen hierover worden gelegd. "Uiteraard kan dit alleen maar gebeuren onder de voorwaarde dat het geen risico's voor de volksgezondheid oplevert", aldus de pluimveedierenarts, die van een internationaal probleem spreekt. "Ik ben lid van een Europese studieclub. Ook in andere landen waar kalkoenen worden gehouden, zorgt Blackhead voor moeilijkheden. Nifursol is ook in andere EU-landen verboden."
Ook bedrijven met vleeskuikenouderdieren en grootouderdieren zijn vatbaar voor Blackhead. Op deze bedrijven blijft de uitval meestal beperkt. "Maar het geeft wel aan dat ook bedrijven met een hoge hygiënestatus getroffen kunnen worden", aldus Heijmans.