Nu de vogelgriep weer hevig huishoudt in de eendenhouderijen in het zuidwesten van Frankrijk, met in korte tijd bijna 100 geconstateerde besmettingen, rijzen steeds meer twijfels over het handhaven van de strikte hygiëneregels op dat soort bedrijven. Bovendien begint de foie gras-industrie, de belangrijkste afnemers van de eenden, zich meer en meer zorgen te maken over de toekomst.
Het zuidwesten van Frankrijk, met departementen als Gers, Les Landes of Hautes-Pyrénées, kent enkele duizenden eendenhouderijen. Die produceren vooral levers voor de productie van de bekende Franse leverpastei foie gras. Omdat de eenden daartoe in de laatste fase van hun korte leven geforceerd gevoerd worden, staat dat patéetje niet overal goed aangeschreven, maar voor de Fransen en voor veel Japanners en Amerikanen is het zeker met de feestdagen een onmisbare lekkernij.
Scharrelen vormt groot risico
De foie gras-industrie kent een kwaliteitssysteem dat als eis stelt dat de eenden vrij buiten kunnen rondlopen. En juist dat scharrelen vormt het grootste risico in dit gebied waar jaarlijks tegen de winter grote zwermen trekvogels overheen scheren. Vorig jaar brak er al een grote epidemie uit van vogelgriep, nu heeft de nog besmettelijker variant H5N8 ook hier toegeslagen. Binnen de kortste keren zijn tientallen bedrijven besmet en vele tienduizenden eenden geruimd. Omdat dat de verspreiding niet lijkt te stoppen, heeft het ministerie van landbouw nu voor de tweede keer in een jaar tijd een verplichte ruiming van meer dan 800.000 eendjes, gevolgd door een grondige ontsmetting van de betrokken bedrijven afgekondigd.
Deels eigen schuld?
Maar tegelijk wordt openlijk getwijfeld of de eendenhouderij de problemen niet ook aan zichzelf heeft te wijten. Veel bedrijven worden ambachtelijk, zeg maar rustiek, gerund met oude versleten stallen en weinig afrastering. Bovendien gaan de meeste eenden van een broederij naar een fokkerij en daarna ook nog naar een mesterij waar het feitelijke afmesten, de zogenaamde gavage, plaatsvindt. Velen vragen zich af of bij al die transporten wel de hand wordt gehouden aan de strikte hygiënevoorschriften die vanwege de epidemie van kracht zijn. De kleine boerenbond Confédération Paysanne stelt ook ‘dat de industrialisatie van de productie de risico’s veroorzaakt en versterkt door de sterke segmentering van de sector die honderden transporten over vele duizenden kilometers noodzakelijk maakt.’
Zwaard van Damocles
Monique Eloit, de Franse directeur van de wereldorganisatie voor dierengezondheid OIE stelt op haar beurt: “Door de nabijheid van veel bedrijven wordt het risico groter, vooral bij eenden in de open lucht. De veren, het dons en de uitwerpselen verhogen het besmettingsgevaar. Door de vele transporten nemen die risico’s nog meer toe.”
De sector zelf vreest steeds meer dat het deze nieuwe klap niet meer te boven zal komen. Volgens de organisatie voor de foie gras-industrie Cifog loopt de eerste schade van de nieuwe ruimoperatie op tot 80 miljoen. De totale schade door de kosten van het reinigen en desinfecteren, maar ook door wegvallende productie en tijdelijke werkloosheid, was bij de epidemie van vorig jaar al een half miljard. ‘’Wij kunnen niet verder als er steeds maar weer een zwaard van Damocles boven ons hoofd hangt,” riepen enkele tientallen eendenhouders die vorige week demonstreerden bij het stadhuis van Auch, de hoofdstad van het meest-getroffen departement Gers.
.png){kind=logo}
