Boerderij: Ei onder de loep

Oud-onderzoeker Piet Simons is al vijftien jaar met pensioen, maar hij is nog steeds dag in dag uit actief in zijn geliefde vakgebied: de pluimveehouderij. In gesprek met Simons over zijn nieuwe boek Eisignalen.

Piet Simons (79) draait er niet omheen. Meer dan vijftig jaar heeft hij als onderzoeker te maken gehad met leghennenhouders. Vakmensen, gedreven, ze weten ontzettend veel van voeding, huisvesting en management. Voorlopers in de wereld.

Maar, en dan komt het, 'de legpluimveehouder weet veel te weinig van eieren'. Zonde, vindt Simons. “Mijn stelling is: wie veel weet van eieren, kan het rendement van zijn bedrijf fors verbeteren. De kwaliteit van het hele productieproces is af te leiden uit het ei. Maar dan moet je natuurlijk wel weten waar je op moet letten.”

Lezen is niet genoeg
Simons bladert door het boek Eisignalen. Hij is trots, het is echt zijn boek geworden. Hij wijst op foto’s van spikkels op eieren, van speciale breuklijnen, van afwijkingen in de dooier. Allemaal signalen die de pluimveehouder tot actie zouden moet aanzetten. Helaas, zegt Simons, de meeste legpluimveehouders weten niet waar ze op moeten letten. “Dat kan nu veranderen. Moeten ze wel eerst mijn boek lezen.”

Hij zegt er overigens wel wat bij. Lezen is niet genoeg. “Het boek moet inspireren om goed te kijken. Na kijken komt denken. En vervolgens doen. In Eisignalen staan de handvatten daarvoor.”

Bestudeer het ei
Simons is er zelfs van overtuigd dat de meeste pluimveehouders niet weten waarom eieren een puntige en een stompe kant hebben. Dat heeft alles te maken met de weg van het ei door het lichaam van de kip. Vorm, kleur en bijvoorbeeld stevigheid van het ei, het zijn signalen, maar vaak ook waarschuwingen. Rode spikkels op het ei? Bloedluizen! Zwarte puntjes? Vliegen in de stal! Veel eieren met een breuk? Problemen in het transportsysteem. Simons: “Wist u dat je aan de vorm van de breuk kunt zien welke overgang in het systeem de oorzaak is?”

Kijk naar het ei, uitwendig en inwendig, en neem maatregelen. Of het nu gaat om voeding, huisvesting of logistiek. Simons: “Wie de juiste conclusies trekt en vervolgens adequate maatregelen neemt, kan het rendement op zijn bedrijf verbeteren. Minder breuk en een hoger percentage eerste soort eieren vertalen zich in harde euro’s.”

Boek af voor 80ste verjaardag
De Nederlandse versie van zijn boek is sinds het begin van deze maand te koop, afgelopen dagen heeft hij de Engelse vertaling gecorrigeerd. In de loop van het jaar volgen meer buitenlandse edities. Hij heeft de tijd genomen, een deadline van uitgeverij Roodbont was aan dovemansoren gericht. “Mijn streven was om het boek voor mijn tachtigste verjaardag af te hebben. Dat is gelukt.”

In de pluimveewereld is Piet Simons geen onbekende. Decennialang was hij onderzoeker op het Spelderholt, het toenmalige onderzoekscentrum van de pluimveehouderij in Beekbergen. Jarenlang is hij voorzitter geweest van de World Poultry Science Association. Op dit moment is hij bijvoorbeeld nog ambassadeur van het Dutch Poultry Centre. Komende maanden bezoekt hij – als ambassadeur van het pluimveebedrijfsleven – beurzen in de Verenigde Staten, Thailand en Rwanda.

Simons loopt al lang mee in de sector. Tijdens zijn studie aan de toenmalige Landbouw Hogeschool in Wageningen had hij al door dat de pluimveehouderij aan de vooravond stond van een enorme ontwikkeling. Hij kreeg gelijk en hij heeft daar tegelijkertijd ook een bijdrage aan geleverd. Als onderzoeker heeft hij bijvoorbeeld een belangrijke bijdrage geleverd aan de verbetering van de verteerbaarheid van fosfor in het voer door toevoeging van het enzym fytase.

De ontwikkelingen gaan door, zegt hij. Al is het maar omdat de mondiale consumptie van eieren en pluimveevlees fors zal toenemen. Dat dwingt de sector om de productie nog efficiënter te maken. Simons: “De finish is nog lang niet in zicht. We gaan toe naar legkippen die anderhalf jaar in productie zijn en gedurende die periode vijfhonderd eieren leggen.”

Mogelijk volgt een kinderboek
Simons moet er niet aan denken om te gaan genieten van zijn pensioen. “Ik geniet zeker, maar dan vooral omdat ik nog steeds actief ben in mijn geliefde vakgebied. Ik overweeg om samen met een kinderboekenschrijver een boekje over de kip te schrijven. Als wij ons imago willen verbeteren, moeten we bij de jeugd beginnen.”