Boerderij: ‘Tijd voor structurele aanpak vogelgriep’

Pluimveebedrijven in de buurt van water saneren is een van de hoognodige maatregelen om de pluimveesector weerbaarder te maken tegen vogelgriep, oppert de Dierenbescherming.

 

De berusting die lijkt te ontstaan rond de vogelgriep is ons een doorn in het oog. Het is tijd voor een structurele, langetermijnaanpak. Nu de vogelgriep een jaarlijks terugkerende plaag is geworden, die ieder jaar honderdduizenden gezonde dieren voortijdig het leven kost, gaan er te veel stemmen op van mensen die hierin lijken te berusten. “We zullen ermee moeten leren leven”, aldus woordvoerders van de pluimveesector.

Ook boeren met vrije uitloopkippen bepleiten in de media een langere periode waarbinnen zij hun ‘ophokeieren’ mogen afzetten als vrije uitloopproducten. “Daar moet de staatssecretaris z’n best voor doen in Brussel”. Intussen vraagt niemand zich af wat dit doet met het dierenwelzijn. We blijven opvlammende vuurtjes blussen, terwijl de veenbrand voortwoekert. Onacceptabel, vindt de Dierenbescherming.

Want los van de kwestie onder welk label je de eitjes verkoopt, zijn er knellende zaken die een discussie verdienen. Wat te denken van de massale hoeveelheid dieren (eind 2016: 380.000) die telkens maar preventief worden geofferd, maar na laboratoriumtests helemaal niet ziek blijken te zijn? Of de enorme geldbedragen (zo’n € 20 miljoen tot nu toe) die worden gestoken in symptoombestrijding? Zo bezien is dat plofkipfiletje of eitje helemaal niet zo goedkoop als menigeen denkt. Het kost de maatschappij namelijk kapitalen om de pluimveehouderij in zijn huidige vorm overeind te houden.

Roer moet om

En daar wringt de schoen. Het roer moet echt om, het is de hoogste tijd om de pluimveesector weerbaarder te maken tegen vogelgriep. Denk bijvoorbeeld aan het saneren van pluimveebedrijven in de buurt van water. De bakken geld dáárvoor gebruiken zou veel verstandiger zijn. Immers, als je weet dat in de buurt van water jaarlijks besmette trekvogels neerstrijken, ben je dom als je niet ingrijpt. Het waren ook recent weer grote pluimveebedrijven in de buurt van plassen en meren die getroffen werden door het virus.

Voorzichtigheid blijft ook na sanering geboden om het vogelgriepvirus niet snel om zich heen te laten grijpen als er eenmaal besmetting is geconstateerd. Maar kennelijk kan de overheid nog wel wat terughoudender zijn met ‘preventief ruimen’. Nu al. En uiteindelijk moeten we naar een situatie waarin helemaal geen pluimvee meer hoeft te worden gedood vanwege vogelgriep. Robuustere kippen fokken, die minder op vlees- en eierproductie en meer op weerstand zijn geselecteerd, gaat daarbij helpen. En uiteraard moet er een bruikbaar vaccin komen.

De Dierenbescherming erkent dat het ophokken van pluimvee bij een dreigende uitbraak een noodzakelijk kwaad is. Maar dat betekent voor de dieren minder ruimte en afleiding, en daardoor stress. Ophokken moet daarom een crisismaatregel blijven en geen jaarlijks terugkerend beleidsinstrument.

Begin deze maand werd de ophokplicht die in november van kracht werd, voor de tweede keer verlengd. Ook hier zijn structurele maatregelen vereist om de noodzaak tot ophokken tegen te gaan. En als het toch moet, zal het verlies aan dierenwelzijn moeten worden gecompenseerd. Het risico op vogelgriep door het vrij uitlopen van pluimvee kun je bijvoorbeeld tegengaan door in de uitloop meer bomen en struiken te plaatsen. De kippen vinden dat fijn om onder te lopen, maar watervogels zoeken juist leger terrein.

Verlies aan dierenwelzijn compenseren

En het verlies aan dierenwelzijn kun je compenseren door minder dieren per vierkante meter te houden, meer afleidingsmateriaal te geven en grotere overdekte uitlopen te maken. Vogelgriep, sinds 2003 een terugkerende gruwel; al veertien jaar weten we welke risico’s we lopen en hebben talloze adviseurs duidelijk gemaakt dat een reconstructie van de pluimveehouderij noodzakelijk is. De Dierenbescherming kan daarop blijven hameren. Maar wie neemt het voortouw?