Is mevrouw Lamkamp door haar medewerkers verkeerd geïnformeerd over vogelgriep? Ik kan me niet voorstellen dat ze bewust kiest voor een valse voorstelling van zaken in haar opiniebijdrage in Boerderij Vandaag. Maar ze draagt wel enkele schijnoplossingen aan met een zeer suggestieve ondertoon. Dat vraagt om een reactie.

Twijfels over pluimvee buiten

Vogelgriep of vogelpest is geen nieuwe ziekte. Ze is na een afwezigheid van vele tientallen jaren weer helemaal terug en actueel geworden door drie ontwikkelingen. Ruim een halve eeuw geleden zijn pluimveehouders hun dieren steeds beter gaan afschermen van de buitenwereld om een aantal ziekten die bij wilde vogels voorkomen buiten te houden. Onder druk van de publieke opinie gaat het laatste decennium steeds meer pluimvee naar buiten, met name omdat zoiets beter zou zijn voor het welzijn. Daaraan zijn ook risico’s verbonden en er zijn twijfels of het altijd wel zo goed is voor het welzijn.

Hygiënebesef verwaterd

Daarnaast is het niet uitgesloten dat het hygiënebesef van de pluimveehouders die de dieren binnenhouden wat was verwaterd: “Als de buurman de kippen buiten laat lopen, waarom zou ik dan moeilijk gaan doen als ik de stal in ga?” Op dit moment worden de puntjes weer op de i gezet.

We zien in Nederland gelukkig al een poosje geen uitbraken, althans niet bij het commercieel gehouden pluimvee! Die zien we overigens, ook in de tweede helft van maart, nog wel bij de hobbydieren en onder de wilde vogels.

Ten slotte is het natuurlijk ook mogelijk dat de ontwikkeling van de natuur in Nederland een keerzijde heeft. Dat er daadwerkelijk meer trekvogels komen en dat die toename ook ongewenste neveneffecten kan hebben. Dat vraagt om het nemen van verantwoordelijkheden, zowel in het kader van natuurbeheer als bij het houden van dieren.

De toename van trekvogels kan ongewenste neveneffecten hebben Foto: ANP

Verspreiding door wilde vogels

De kern van het probleem met vogelgriep is de verspreiding van virus door wilde vogels en de kans dat gehouden vogels besmet worden. Helaas sterven ook wilde eenden massaal en worden ook hobbydieren besmet. Zijn dat dan, in de ogen van mevrouw Lamkamp, ook al geen robuuste dieren? Want dat zou toch de oplossing zijn? Hoe robuust wil je het hebben? De Dierenbescherming denkt toch niet aan genetische modificatie of iets dergelijks?

Vestigingsbeleid naar één kant

De andere lijn van de Dierenbescherming is het houden van pluimvee verbieden in bepaalde gebieden. Dan zou je in de andere gebieden meer risico kunnen lopen door de kippen, tegen beter weten in, toch naar buiten te doen. Wel met een beetje bescherming in de vorm van bomen en struiken, maar niet echt afgeschermd. Dat zal wel iets bijdragen, maar het is volstrekt onvoldoende en alleen een manier om een verkeerde weg toch goed te praten.

Het verbieden van gehouden pluimvee in bepaalde gebieden is te zien als een soort vestigingsbeleid, maar slechts naar één kant: “daar niet”.

Vestigingsbeleid is op zich wel een goede gedachte en een gedachte waar de sector al tientallen jaren van droomt. Zorg ervoor dat je bestaande en nieuwe bedrijven beschermt door vestigingsbeleid dat rekening houdt met het risico van overdracht van ziekten tussen bedrijven. Oftewel: door een goede spreiding van de bedrijven. Dan ook liefst geen uitloop en zeker geen uitloop in de waterrijke gebieden. Als dat kan, dan zouden vervolgens ook extra maatregelen genomen kunnen worden om, door middel van bijvoorbeeld wallen en begroeiing op enige afstand van de stallen, de kans op overdracht van ziekten verder te verminderen. Er is nog zoveel mogelijk als de boeren de ruimte krijgen om zich verder te ontwikkelen en de consument ook door NGO’s eerlijk voorgelicht zou worden!

Nederland kan bijdragen aan vaccinatie

Wat betreft vaccinatie kan ik heel kort zijn. Dat is een heel goed plan. Zodra er een vaccin is dat bescherming biedt en waarbij in een populatie door vaccinatie beschermde dieren toch circulerend veldvirus kan worden herkend, kan dat ingezet worden. Helaas is er nog een lange weg te gaan voordat een dergelijk vaccin beschikbaar is, maar er wordt op diverse plaatsen wel aan gewerkt. Er zal breed internationaal draagvlak voor de ontwikkeling en implementatie van een dergelijk vaccin moeten komen alvorens het kan worden toegepast en Nederland kan aan daaraan bijdragen.