Boerderij: Harde noten kraken over rol van NVWA in fipronil-affaire

In het fipronil-debat dat vandaag in de Tweede Kamer wordt gehouden, zullen harde noten worden gekraakt over het functioneren van de NVWA. Of er een noodfonds gaat komen, is zeer de vraag.

 

Vooral de NVWA zal vandaag in de Tweede Kamer onder vuur liggen tijdens het debat over fipronil. De Partij voor de Dieren heeft het debat aangevraagd over de fipronil-vervuiling in eieren en producten met eieren. Het verzoek van PvdD-Kamerlid Esther Ouwehand om een debat kreeg een ruime meerderheid.

Rol voedselveiligheidwaakhond NVWA

Daarbij spelen verschillende redenen en politieke afwegingen een rol. Waarover vrijwel alle partijen van links tot rechts duidelijkheid willen is de rol die de voedselveiligheidwaakhond NVWA heeft gespeeld in de crisis die is ontaard in een schandaal van grote omvang. Het begon met een relatief kleine dienstverlener die kippenkoppels behandelde tegen bloedluis. Over dat bedrijf ChickFriend bleek al in november een of meerdere tips binnen te zijn gekomen bij de NVWA. Het zou het verboden middel fipronil hebben bijgemixt in het middel dat het bedrijf gebruikt om de legkippen vrij te maken van bloedluizen.

Volgens de gehanteerde procedures is dat vorig jaar formeel niet aangetoond, schreven staatssecretaris Martijn van Dam van Economische Zaken en minister Edith Schippers van Volksgezondheid aan de Kamer. Hoe dat nu precies zit, willen alle partijen opgehelderd hebben. Esther Ouwehand vraagt zich af of er ook met de kennis van toen al ingegrepen had moeten worden door de NVWA. “Dan was er één bedrijf geblokkeerd om het goed uit te kunnen zoeken, zeven maanden later werden 180 bedrijven geblokkeerd’, aldus Ouwehand.

Ook SP-Kamerlid Frank Futselaar is kritisch over de rol van de NVWA en heeft daarover vragen. Futselaar en Ouwehand wijzen er tegelijkertijd op dat de NVWA in de laatste jaren flink is uitgekleed. Futselaar noemt het verwijzen naar de onafhankelijkheid van de NVWA door Van Dam ‘te makkelijk’ als verantwoordelijk bewindspersoon. Ouwehand zet opnieuw grote vraagtekens bij de eigen verantwoordelijkheid van de sector, waarmee bezuinigingen bij de keuringsdienst in het verleden werden goedgepraat. “Net als in het fosfaatdossier blijkt ook hier dat maximale vrijheid voor een sector individuele bedrijven nekt”, aldus Ouwehand.

VVD: export vlottrekken

VVD-landbouwwoordvoerder Helma Lodders heeft ook vragen bij het functioneren van de NVWA en in hoeverre er sneller opgetreden had moeten en kunnen worden. Tegelijkertijd wil ze ook een doorkijk naar de toekomst maken. ‘Een crisis moet eerst gemanaged worden en daar is hard aan gewerkt”, aldus Lodders. “Maar de vraag is nu ook hoe de export weer vlot te trekken, daar verwacht ik actie door de staatssecretaris.”

Weinig voorstanders noodfonds

Voor een noodfonds waar de sector en een deel van provincies en getroffen gemeenten op aandringen, lijken weinig voorstanders. Lodders noemt dat ‘een ingewikkelde zaak’ waarbij het vergoeden van kosten voor de een, anderen niet helpt die ook zijn getroffen. Ze wijst op de al aangekondigde maatregelen zoals uitstel betaling voor belasting en voor heffingen van het Diergezondheidsfonds.

SP en PvdD voelen helemaal niet voor een noodfonds. Ouwehand wijst er op dat de primaire sector heeft gezegd dat de controles zijn geregeld en wil dat er ook goed gekeken wordt naar de eigen verantwoordelijkheid van de ondernemers. “Hoe wrang dergelijke situaties ook zijn, dat gebeurt ook in andere sectoren”.