NRC: de kippen van Kipster worden klimaatneutraal

Een nieuwe kippenstal in Limburg is volgens de oprichters de meest dier- en milieuvriendelijke stal ter wereld. Boompjes geven de kippen een veilig gevoel.
 

De eieren van Kipster worden alleen bij Lidl verkocht. Oprichter Maurits Groen: „Duurzaamheid wordt pas wat als het niet alleen voor de elite is.”

De 24.000 legkippen die deze splinternieuwe stal in het Limburgse Oirlo als eerste gaan bewonen, zijn er nog niet. Ze komen pas over een paar dagen. Maar leeg is het hier de afgelopen dagen allerminst.

Vrijdag werd Kipster, zo heet de stal, feestelijk geopend. Twee dagen lang konden geïnteresseerden – van buurtbewoners tot directeuren in de agrarische sector – een kijkje komen nemen. En daarvoor was flink wat animo. Na een ceremonieel gedeelte, inclusief confettikanonnen, schuifelden een paar honderd mensen door het grote, lichte gebouw.

 

KIPSTER

Kipster is volgens de oprichters de meest dier- en milieuvriendelijke kippenboerderij ter wereld. De stal is een initiatief van vier ondernemers: Styn Claessens (pluimveehouder), Ruud Zanders (lector Gezonde Pluimveehouderij en voorheen directeur van Rondeel-eieren), Olivier Wegloop (oprichter van Boomerang) en Maurits Groen (medeoprichter van WakaWaka, een lamp op zonne-energie).
Nou kijken ze in de gemeente Venray, waar Oirlo onder valt, normaal gesproken niet op van een kippenstal meer of minder. Venray huist de meeste legkippen van Nederland; zo’n vier miljoen. Overal waar je kijkt, staat hier wel een grote boerderij. Maar de Kipster is toch een geval apart.

Dat is aan de buitenkant van het gebouw al te zien. De stal is bedekt met ruim duizend zonnepanelen, heeft grote dakramen en een kippenren zodat de dieren naar buiten kunnen. Het laat alvast de intentie van de vier ondernemers achter Kipster zien: zeer dier- én milieuvriendelijke eieren produceren.

De eieren die hier straks gelegd worden, dragen een keurmerk op gebied van dierenwelzijn (drie sterren van het Beter Leven-keurmerk, de hoogste ‘score’ die normaal gesproken bijna alleen naar biologisch gaat). Daarnaast moeten de eieren klimaatneutraal worden. Samen met de universiteit in Wageningen wordt berekend wat daar eventueel nog voor nodig is.

Het blijft niet alleen bij energie opwekken door zonnepanelen en veel daglicht voor kippen. Kipster belooft geen landbouwgrond te gebruiken voor voedsel. De dieren worden gevoerd met ‘reststromen’, eten dat bijvoorbeeld overblijft bij bakkerijen. Boompjes en boomstronken moeten de kippen (van nature bosdieren) een veilig gevoel geven.

Daarnaast moeten geavanceerde machines er straks voor zorgen dat de lucht die de stal uitkomt gezuiverd wordt. Zo moet 95 procent van het fijnstof – juist een probleem bij stallen waar kippen kunnen scharrelen – worden tegenhouden. Fijnstof is ongezond voor boeren en omwonenden van stallen, het kan longontstekingen veroorzaken.

Een van de vier Kipster-oprichters, zo horen bezoekers tijdens de opening, zegt soms grappend dat de lucht die deze kippenstal uitkomt, schoner is dan de lucht die erin gaat: de Kipster ligt bij de A73.

 

Of de consument inderdaad behoefte heeft aan deze eieren, zal vanaf oktober blijken. De eieren worden dan exclusief verkocht bij Lidl. De supermarkt neemt de eieren van Kipster voor ten minste vijf jaar af: een lang contract voor deze sector, en dat voor eieren uit een stal die er nog niet eens stond.

Dat was ook nodig, zegt Ruud Zanders, een van de initiatiefnemers van Kipster en daarnaast lector gezonde pluimveekunde aan de Aeres Hogeschool in Dronten. Volgens hem was de bouw van de dure stal – tot stand gekomen met geld van private investeerders en zonder banken – anders niet eens mogelijk geweest. Te veel risico. Want stel dat je na zo’n investering opeens niet meer van die eieren afkomt.

Een van de andere oprichters, duurzaam ondernemer Maurits Groen, zegt bij de opening blij te zijn met de samenwerking met budgetsupermarkt Lidl. „Duurzaamheid wordt pas wat als het niet alleen voor de elite is.” En de eieren zijn weliswaar duurder dan een ‘gewoon’ scharrelei, maar wel weer goedkoper dan biologische eieren.

Lidl gaat, naast de eieren, nog meer verkopen van Kipster: de haantjes. Niet zomaar haantjes, de broertjes van de legkippen die straks in de stal komen. Normaal gesproken worden hanenkuikens vrijwel meteen vergast. Ze kunnen immers geen eieren leggen.

Maar de haantjes van Kipster worden wél grootgebracht. En omdat deze hanen niet hetzelfde vlees hebben als een gewone vleeskip – je kunt er geen flinke filets vanaf halen – eindigen ze als burger. Die burgers krijgen overigens geen Beter Leven-keurmerk. De hanen – inmiddels geslacht – werden niet in Oirlo gehouden maar in een andere stal, die niet aan de eisen van Beter Leven voldeed. In de toekomst zouden de ondernemers dat anders willen.

Het hanenvlees werd vlak voor Pasen aangekondigd (nee, die timing was niet toevallig, zegt Zanders) en kreeg veel aandacht in de media. Dierenwelzijnsorganisatie Wakker Dier noemde het initiatief ‘Goed Paasnieuws’.

Als de Kipster straks in gebruik is, blijft de stal open voor bezoekers: dat past binnen een trend waarbij boeren beter laten zien wat ze eigenlijk doen. Binnen staan daarom informatieborden waarop de bezoeker wordt gewezen op de noodzaak voor duurzame landbouw. Zo wordt verteld hoeveel landbouwgrond wereldwijd gebruikt wordt voor diervoer (‘76 procent’) en voor welk deel van de CO2-uitstoot landbouw verantwoordelijk is (‘25 procent’), afgewisseld met kippenweetjes (‘wij stammen af van de T-rex’).

Buiten staan er bankjes, naast het buitenverblijf. Maar, zo ziet de bezoeker, niet elke vorm van ‘reststroom’ is geschikt als kippenvoer. Want aan het hek hangt een bordje: ‘alsjeblieft niet voeren’.