Boerderij: ‘Overheid luisterde niet naar deskundigen in fipronil-crisis’

Nog steeds hebben honderden pluimveebedrijven stallen op slot vanwege fipronil. Volgens toxicoloog Martin van den Berg had de schade veel kleiner kunnen zijn als de overheid naar wetenschappers had geluisterd.

 

Van den Berg is er stellig over: als de overheid wetenschappelijk verantwoord te werk was gegaan in het begin van de fipronil-crisis, hadden minder bedrijven hoeven te worden gesloten en was de enorme schade aanzienlijk lager geweest. Volgens het hoofd van de afdeling toxicologie van het Institute for Risk Assessment Sciences (IRAS) van de Universiteit Utrecht is niet geluisterd naar verschillende wetenschappers, waar de sector de dupe van is.

Van den Berg deed zijn uitspraken tijdens een bijeenkomst over fipronil van vakblad VMT voor de levensmiddelenindustrie. Eerder al liet Van den Berg zich in diverse media kritisch uit over de aanpak. Ook andere deskundigen deden dat, zoals biochemicus Martijn Katan.

Waarschuwende e-mail

Een dag voordat de NVWA besloot in het kader van transparantie alle eicodes van bedrijven boven de maximale residulimiet (MRL) van 0,005 milligram te publiceren, stuurde Van den Berg samen met toxicoloog Guillaume Counotte (Gezondheidsdienst voor Dieren) nog een dringende waarschuwende email naar het ministerie van Economische Zaken en de NVWA. Boodschap: denk goed na over welke norm je gaat gebruiken.

De norm waarmee gewerkt werd, betekent in het kort dat iemand zijn hele leven iedere dag een ei zou moeten eten met dit gehalte om daar schade van op te lopen. Ze wezen op de gematigdere lijn waar Duitsland voor had gekozen, die volgens de toxicologen veel beter aansluit bij de realiteit. “Na twee maanden zegt het RIVM pas: er is eigenlijk niets aan de hand”, aldus Van den Berg. Het RIVM meldde toen in een advies dat het risico op lange termijn zeer klein is. “De schade die daardoor is ontstaan, is enorm.”

Volgens Van den Berg zit ook systematisch wat fout in de manier waarop het Europese systeem met dergelijke voedselcontaminaties omgaat. “De Europese regelgeving kent maar twee normen: één voor acuut gevaar, en één bij consumptie tijdens het hele leven. Het is me volstrekt onduidelijk waarom de EFSA nog niet is gekomen tot eenzelfde systeem als de Amerikanen. Zij kennen drie MRL’s: acuut, chronisch en een tussenvorm.”

Ook CBL-directeur Marc Jansen en FNLI-directeur Marian Geluk uiten zich tijdens de VMT-bijeenkomst kritisch over de risico-inschatting zoals die gedaan is. “Vanuit de overheid werd echte toxicologische autoriteit gemist”, aldus Jansen. Of er sprake is geweest van het in gevaar brengen van de volksgezondheid, maakt onderdeel uit van het strafrechtelijk onderzoek naar de zaak. Of dat wel of niet het geval is, maakt een groot verschil in de uiteindelijke straf.

Maar ook voor pluimveehouders met een verzekering voor recalls is dit van groot belang. Volgens verzekeringsmakelaar Sebastiaan Verbeek dekt een recallverzekering alleen schade bij recalls vanwege een gevaar voor de volksgezondheid. Verbeek: “Verzekeringen zeggen: er is geen gevaar voor de volksgezondheid geweest, dus geen dekking.”

Gerelateerde tags:

• Fipronil
• Volksgezondheid
• Schade