WUR: Een nieuw type vogelgriep, H5N6, in Nederland in 2017-2018

30-01-2018

Gepubliceerd op 30 januari 2018

In december 2017 werd een eendenbedrijf in Biddinghuizen getroffen door hoog pathogene vogelgriep. Op het bedrijf werden ziekteverschijnselen en veel sterfte gezien. Enkele dagen later werden verschillende dode zwanen en een kuifeend gevonden rond het Veluwemeer. Vervolgens werden in december 2017 en januari 2018 ook twee hobbybedrijven besmet met het virus. Wageningen Bioveterinary Research onderzocht de monsters van het bedrijf, de hobbyhouders en de wilde vogels, en stelde vast dat het om een nieuw subtype virus gaat, H5N6.

Een nieuw vogelgriep virus, H5N6

Het subtype H5N6 werd eerder in 2017 gevonden in Griekenland, en in verschillende landen in Azië. Nu is bekend dat in Azië enkele H5N6 virusstammen voorkomen die ook mensen kunnen infecteren. WBVR heeft het virus genetisch onderzocht, en laat zien dat het virus in Nederland niet verwant is aan de humane H5N6 virussen in Azië. Verder onderzoek, zoals infectieproeven in zoogdieren (fretten), kan meer inzicht geven in het risico voor de mens. Maar tot op heden zijn er ook nog geen mensen besmet geraakt met de Nederlandse H5N6 virusstam. De genetische analyse laat ook zien dat de virussen gevonden in de wilde vogels erg lijken op het virus op het besmette eendenbedrijf. Geïnfecteerde wilde watervogels hebben waarschijnlijk het virus tot dicht in de buurt van het bedrijf gebracht, waarna het virus op de een of andere manier in de stal terecht is gekomen.

Genetische relatie tussen H5N8 en H5N6

Het genetisch onderzoek laat zien dat het H5N6 virus verwant is aan het H5N8 virus dat in 2016-2017 verschillende pluimveebedrijven in Nederland heeft geïnfecteerd, en dat zorgde voor de dood van vele wilde vogels. Het H5N8 virus heeft door uitwisseling van genetisch materiaal met andere virussen een nieuw NA gen verkregen, waaruit het subtype H5N6 is ontstaan. De uitwisseling van genetisch materiaal tussen verschillende vogelgriepvirussen komt vaak voor, en wordt reassortment genoemd. Dit reassortmentproces heeft waarschijnlijk plaatsgevonden op broedgronden in Siberië, waar veel wilde vogels samenkomen, waarna het nieuwe H5N6 virus met de vogeltrek in Nederland terecht is gekomen.

Lees in dit artikel (Engelse tekst) meer over de herkomst en genetische samenstelling van het nieuwe H5N6 vogelgriepvirus in Nederland.

H5N6 in Europa

Eind december 2017 werd H5N6 aangetoond in een dode wilde vogel in Zwitserland. In januari werd het virus tevens aangetoond bij een wilde eend in Duitsland en in enkele dode wilde vogels in de UK, en later in twee grotere groepen (70) dode wilde vogels. De vogelsterfte is tot nu toe echter niet te vergelijken met de H5H8 epidemie in 2016-2017, toen massale sterfte optrad onder wilde watervogels. In 2016-2017 werden over heel Europa nog veel commerciële pluimveebedrijven getroffen door de vogelgriepepidemie. Met dit nieuwe H5N6 virus werd tot nu toe alleen in Nederland een commercieel pluimveebedrijf besmet. Toch neemt het aantal detecties van H5N6 toe in Europa, en lijkt deze H5N6 stam dus in opkomst.

Terug