NieuweOogst: Voor behoud voerkwaliteit én voor het oog

Schone voersilo's op een verzorgde plaats dragen bij aan het rendement van een bedrijf. Silohygiëne is bovendien goed voor het maatschappelijk draagvlak van de veehouderij. 'Het oog wil ook wat', stelt siloreparateur en -reiniger Hans Philipsen. 'Ik eet liever een eitje of varkensvlees van een bedrijf dat zijn zaakjes tiptop op orde heeft.'

Voersilo's. Ze worden aangeschaft, geïnstalleerd en voorzien van bijvoorbeeld een vijzelbak. Vervolgens staan de voeropslagen jaar na jaar in weer en wind. In de praktijk wordt er maar mondjesmaat naar ze omgekeken. Of het voer moet niet meer uit de silo komen door bijvoorbeeld lekkende kitranden. Of er zijn andere problemen ontstaan zoals versleten bochten van vulbuizen.

Specialistisch werk
Het verhelpen van siloproblemen is een specialistisch werkje, meestal op lastig bereikbare plekken. In zulke situaties verschijnt Hans Philipsen van het gelijknamige siloreparatie en -reinigingsbedrijf uit Meerlo op het erf. Bij veehouderijen in Nederland, België, Duitsland en zelfs Noord-Frankrijk verhelpt hij ter plekke de problemen.

'Een gaatje van een speldenknop in een bocht van de vulbuis zorgt tijdens het lossen van voer al voor een grote stofwolk. Dat kost voer, levert een vieze buitenkant van de silo op en gemorst voer is een magneet voor ongedierte. Dus snel actie ondernemen is noodzaak.'

Elke twee jaar alle silo’s schoonmaken is een flinke stap vooruit

Aandacht veehouder
Als Philipsen toch op hoogte aan het repareren is, kan hij meteen goed inschatten hoe het met de silohygiëne is gesteld. 'Vaak kun je aan de buitenkant van silo's zien hoeveel aandacht een veehouder besteedt aan het schoonhouden van de binnenkant.'

Staan op een verzorgde voerplaats goed ogende silo's, dan is het inwendige meestal ook goed op orde', stelt de silospecialist. 'Zit er een mangat in het silodak, dan volstaat een vluchtige blik in de voeropslag. Kan ik een veehouder daarna aangekoekte voerresten uit zijn silo laten zien, dan gaat het gesprek al snel over voerkwaliteit en hygiëne.'

Wereld te winnen
Ervaring leert Philipsen dat er in de praktijk nog een wereld te winnen is op het gebied van silohygiëne. Sinds zes jaar runt de 53-jarige Limburger zijn eigen bedrijf, na zo'n dertig jaar als procesoperator bij twee mengvoerproducenten te hebben gewerkt. Hij weet wat voer maken is en hoe belangrijk het is om dat correct op te slaan.

'Er was een schreeuwend tekort aan vaklui die silo's op boerenerven kunnen repareren', vertelt Philipsen. 'Het reinigen heb ik meteen opgepakt omdat algehele voerhygiëne cruciaal is voor structureel rendement van bedrijven. Met voer uit een vervuilde silo zullen dieren nooit optimaal presteren. Er worden extra risico's genomen en de diergezondheid kan op het spel worden gezet.'

Verrassende praktijk
Dat de praktijk hem nog steeds verrast, toont hij met recent gemaakte beelden. Op zijn smartphone laat hij foto's van met beschimmelde voerresten aangekoekte silo's zien. Na een brijvoersilo waarvan het roerwerk vol blauwharige schimmels zit, volgt een beeld van een nagenoeg nieuw ogend binnenwerk. 'Dat is dezelfde silo nadat die is schoongemaakt en ontsmet', licht hij toe.

'Ontsmetten gebeurt standaard omdat ik geen half werk aflever en geen enkel risico wil lopen. Brandschoon is de norm.' Het ontsmettingsmiddel dat Philipsen gebruikt, heeft hij zorgvuldig gekozen in overleg met Frans Veugen Bedrijfshygiëne.

Zelf wil hij er verantwoord en veilig mee kunnen werken en het moet gegarandeerd onschadelijk zijn in een omgeving waar met voedsel wordt gewerkt. 'Het middel is effectief en hoeft na aanbrengen niet te worden nagespoeld. Het is onschuldig voor dier en mens.'

Minder uitval
Dat siloreiniging de bedrijfsresultaten verbetert, is voor Philipsen geen geheim meer. Nadat hij een silo repareerde, raakte hij met de vleesvarkenshouder in gesprek. Die vertelde hem dat hij al verschillende keren van voerleverancier was veranderd om de uitval terug te dringen. Ondanks alle inspanningen van die partijen bleef de uitval onveranderd hoog.

'Op mijn vraag of hij ooit de silo's schoonmaakte, antwoordde hij: nooit', zegt Philipsen. Een paar maanden na de investering in het brandschoon laten maken van de silo's belde die varkenshouder op. De uitval was gedaald van 4 naar bijna 1 procent dus wilde hij alle silo's bij zijn zeugenbedrijf laten reinigen.

Philipsen: 'Nu kom ik er standaard elk jaar. Maar als iedere varkenshouder elke twee jaar zijn voeropslagen schoon zou maken, zou dat al een flinke stap vooruit zijn.'

Transparante kosten
Over kosten is Philipsen transparant. Hij rekent 85 euro per uur en voorrijkosten. Reparatieklusjes en het reinigen van voeropslagen gebeurt altijd op uurbasis. 'Soms zit er een ton vastgekoekt voer in een silo en kost het reinigen veel extra tijd.'

Gemiddeld kost een inwendige schoonmaakbeurt van een grote silo twee uur en de buitenkant ongeveer een half uur. 'Elke veehouder zou die exterieurreiniging er standaard bij moeten doen. Hij kan dan weer prima zien hoe het met het voer in de silo zit én het is goed voor de uitstraling van zijn bedrijf naar de omgeving en de consument.'

Philipsen vervolgt: 'Het oog wil ook wat. Zelf eet ik een eitje of vlees met meer smaak als ik weet dat die dieren schoon voer hebben gekregen en in een nette omgeving hebben geleefd.'