Boerderij: Commentaar: ‘Fipronil-kronkel’

De rechter is bikkelhard naar pluimveehouders.

 

Ongeloof, frustratie en verontwaardiging. Pluimveehouders worstelen met een mix aan emoties na de uitspraak van de Haagse rechtbank in de fipronil-affaire. Het vonnis is ook moeilijk te bevatten. De rechter pleit de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) vrij, terwijl de dienst toch echt de sleutel in handen had om volksgezondheidsrisico’s én miljoenenschade op bedrijven te beperken.

Eind 2016: strafrechtelijke vervolging

De NVWA wist eind 2016 al dat het bedrijf ChickFriend illegaal fipronil inzette tegen bloedluis. De autoriteit waarschuwde toen niet, maar koos voor strafrechtelijke vervolging. Deze kwam pas in juli 2017 na een melding uit België, met als gevolg dat 3,5 miljoen kippen en miljoenen eieren moesten worden vernietigd. De NVWA sloot 808 stallen op 363 bedrijven. Nog steeds zijn 13 stallen op 6 bedrijven geblokkeerd. De schade wordt geraamd op € 65 tot 75 miljoen, waarvan € 35 tot 45 miljoen op conto van de pluimveehouders.

NVWA-topman Freek van Zoeren adviseert in Nieuwsuur zelfs om maar even geen eieren te eten.

De rechtbank gaat mee in de keuze van de NVWA eind 2016 om het Openbaar Ministerie op de zaak te zetten. In termen van de rechter is dit een ‘redelijk’ en ‘begrijpelijk’ besluit. Er is op dat moment geen acuut gevaar voor de volksgezondheid. De dienst hoeft niet te waarschuwen.

‘Een ongelukkige uitspraak’

Hier schuurt de uitspraak. Een half jaar later, in juli 2017 is dat risico er kennelijk wél, met hetzelfde fipronil. NVWA-topman Freek van Zoeren adviseert in Nieuwsuur zelfs om maar even geen eieren te eten. Een ‘ongelukkige’ uitspraak, noemt de rechter dit.

Uit het vonnis spreekt geen spatje empathie voor de pluimveehouders die onwetend ChickFriend inhuurden.

Daar waar boeren én NVWA beide een taak hebben om voedselveiligheid te borgen, is de rechter wel bikkelhard aan het adres van de pluimveehouders. Zij hebben de primaire verantwoordelijkheid. In hun achterdocht over het wondermiddel hadden zij actieve stof én certificering van ChickFriend moeten natrekken.

Vonnis aan andere rechter voorleggen

In ogen van de rechter: als je zelf nalaat om het middel te controleren, kun je een ander niet tegenwerpen dat hij je niet waarschuwt. En dus is er geen grondslag voor een schadeclaim. Dit is een bittere pil. Juridisch zal het allemaal wel kloppen, maar het voelt niet zo. Uit het vonnis spreekt geen spatje empathie voor de pluimveehouders die onwetend ChickFriend inhuurden. Niemand greep toch in. Zelfs Wageningen UR ging met de Barneveldse bestrijder in zee. Daar had best een passage aan besteed mogen worden.

LTO Nederland en 124 pluimveehouders weten nog niet of zij in hoger beroep gaan. Hun vertrouwen in de rechtspraak heeft een deuk opgelopen. Vechten tegen de overheid is kansloos, menen sommigen. Dit is gelukkig niet waar, getuige uitspraken in andere zaken. Het is daarom goed om dit vonnis nog eens aan een andere rechter voor te leggen.