Boerderij: ‘Wat door corona wegvalt aan omzet, haal je niet in’

26-05-2020
Vooral de pluimveevleessector krijgt klappen door de coronacrisis. Het kan zo een hele tijd duren voordat omzetten in afzetmarkten weer de oude niveaus bereiken. Dit verwacht Jeroen van den Hurk van Rabobank Nederland.

Nog geen drie maanden geleden zag de wereld er geheel anders uit. Medio maart, toen consumenten met de eerste coronamaatregelen te maken kregen, hadden de pluimveeslachterijen het nog erg druk, eieren vonden moeiteloos hun weg naar de afnemers, en producenten van broedeieren hadden moeite om aan de buitenlandse vraag naar Nederlandse broedeieren te voldoen.

Corona bewerkstelligde dat het dagelijks leven van mensen over de hele wereld er anders uit is gaan zien. En dat heeft grote gevolgen voor onder meer ondernemers in de pluimveesector.

“Voor de hele sector is het moeilijk in te schatten wat de impact van de wereldwijde coronapandemie is. De gevolgen verschillen per deelsector en zelfs per bedrijf”, zegt Jeroen van den Hurk, sectormanager Food & Agri/Pluimveehouderij bij Rabobank Nederland.

 

Jeroen van den Hurk is ruim 11 jaar sectormanager Food & Agri/Pluimveehouderij bij Rabobank Nederland. Hij studeerde aan de has en inmiddels al meer dan 20 jaar werkzaam bij Rabobank, waar hij begon als bedrijvenadviseur Food & Agri bij Rabobank Maashorst. Rabobank is in Nederland een van de belangrijkste financiers van de pluimveehouderij. In totaal had de bank in 2019 € 25,2 miljard aan kredieten uitstaan bij Nederlandse boeren en tuinders.
 

Enkele weken geleden publiceerde Rabobank Nederland een prognose van de gevolgen van corona voor de gehele agrarische sector. Daarin wordt onder meer gesproken over een omzetdaling voor de pluimveehouderij van 10% in dit kwartaal en het volgende kwartaal. Hoe realistisch is die prognose?

“Zoals gezegd zijn de verschillen binnen de pluimveehouderij groot. Ondernemers hebben behoefte aan zo goed mogelijke informatie over marktontwikkelingen, zodat ze daarop kunnen anticiperen. Als bank proberen we daarbij te ondersteunen. De coronacrisis kan zorgen voor fundamentele veranderingen in de food- en agrisector, ook de pluimveesector. Het is lastig om de langetermijneffecten voor de sector nu al heel helder weer te geven. Een Europese of wereldrecessie lijkt echter onontkoombaar.”

In welke segmenten van de pluimveehouderij zijn de gevolgen van corona het grootst?

“De grootste effecten zie je aan de vleeskant. In de eendenhouderij staat de productie helemaal stil. In de vleeskuikenhouderij, op de voet gevolgd door de vermeerdering, zijn ook grote gevolgen merkbaar. Ook hier geldt dat er grote verschillen zijn. Wereldwijd is de handel in pluimveevlees compleet verstoord.

Voor de vleeskuikenhouderij in Nederland geldt dat de 40% van vleeskuikenhouders die produceren voor de retail momenteel slechts beperkt gevolgen van corona ondervinden. De pijn zit met name bij vleeskuikenhouders die produceren voor de exportmarkt, verwerking en foodservice. Voor hen geldt dat sprake is van grote afzetproblemen, onder meer door het stilvallen van horeca en foodservice. Lagere opbrengstprijzen zijn het gevolg.”

Wat betekent dit voor het rendement?

“Sinds het begin van het jaar is de voerprijs wat opgelopen. In combinatie met lagere opbrengstprijzen, zien we bij een categorie vleeskuikenhouders de voerwinst per vierkante meter staloppervlak afnemen met € 25-30 op jaarbasis. Dat is fors. En dan hebben we nog niet gerekend met een lagere bezetting waarmee vleeskuikenhouders mogelijk moeten gaan werken.”

Waarom een lagere bezetting?

“Voor slachterijen geldt hetzelfde als voor vleeskuikenhouders. Zij die geen toegang hebben tot afzet richting retail zitten in een spanningsveld en hebben afzetproblemen. Gevolg is onder meer het invriezen van grote hoeveelheden kip. Daar kun je niet onbeperkt mee doorgaan. We verwachten dat er in toenemende mate afspraken gemaakt worden over het opzetten van minder kuikens. Niet alleen in Nederland maar in heel Europa. De hoop is om daarmee een bodem in de markt te bereiken van waaruit marktherstel kan optreden.”

Dit werkt natuurlijk ook door richting vermeerderingssector.

“Broederijen en vermeerderingsbedrijven merken al dat de afzetmogelijkheden voor eendagskuikens en broedeieren binnen Nederland en de EU krapper worden. Voor de meeste vermeerderaars geldt dat ze werken op contractbasis en nog redelijke prijzen ontvangen. De vrije marktprijzen staan al behoorlijk onder druk.

Een ‘geluk’ voor de vermeerderingssector is dat er in grote lijnen nog steeds sprake is van open grenzen. Er komen meer broedeieren beschikbaar voor afzet buiten Europa, en op dit moment lijkt het nog redelijk te lukken om daar afnemers voor te vinden. Wel zijn er logistieke hobbels waardoor sommige regio’s, onder meer Noord-Afrika, nauwelijks toegankelijk zijn. In combinatie met het groeiende aanbod, neemt de druk op de Russische markt toe. Rusland is al jaren de grootste afnemer van Nederlandse broedeieren.”

En wat betekent corona voor de legpluimveehouderij?

“Voor wat betreft de legsector zou je er over kunnen discussiëren of corona de eierenmarkt tot last is. Feit is in ieder geval dat de opbrengstprijzen nog best oké zijn. Ook in de legpluimveehouderij zie je dat partijen die toegang hebben tot de retail hun handen vol hebben om aan de vraag naar eieren te voldoen. Legpluimveehouders en pakstations die meer georiënteerd zijn op de eierverwerkende industrie ondervinden meer last van het feit dat horeca en foodservice tijdelijk niet inkopen.”

Hoe gaat de Rabobank om met bedrijven die financieel in de knel komen?

“Voor alle klanten bieden we de mogelijkheid om voor zes maanden uitstel van aflossing te krijgen. Verder kun je stellen dat bedrijven die voor het begin van de coronacrisis perspectief hadden, in de meeste gevallen bedrijven zijn die we in de huidige omstandigheden financieel verder kunnen helpen. Incidenteel kan het gebeuren dat een bedrijf dusdanig hard door de crisis geraakt wordt, dat de continuïteit in het geding komt.”

Ondervindt de reguliere financiering van bedrijven met plannen hinder van de coronacrisis?

“Die gaat gewoon door. Vanuit diverse hoeken van het land ontvangen we financieringsverzoeken van pluimveehouders. Vaak gaat het om ondernemers die bezig zijn met een tweede of volgende locatie. Daar blijkt op dit moment vooral in de legsector meer interesse voor te zijn. Wellicht een inhaalslag na de fipronil-periode. Incidenteel zijn er ook plannen voor nieuwbouw van stallen. Maar dat staat op een laag pitje; onder meer door de impasse in de stikstofregelgeving.”

Wat zal de komende tijd de impact van de coronacrisis zijn voor pluimveebedrijven?

“Het tempo waarin we straks terug gaan naar ‘normaal’, heeft veel invloed. Op zich kun je met kip snel schakelen. In theorie kun je met pluimveevlees na tien weken weer op de markt zijn; mits alle ketenschakels blijven functioneren. Om te voorkomen dat ketenschakels helemaal wegvallen, is het enigszins verdelen van de pijn in de productieketen dan ook het beste.

Wat er nu wegvalt aan omzet in de pluimveesector, kunnen ondernemers straks niet inhalen

Hoe dan ook: de impact van de coronacrisis zal ook voor ondernemers in de pluimveesector groot zijn. Wat er nu wegvalt aan omzet, kan straks niet ingehaald worden.

Omzetdalingen in verschillende segmenten van de pluimveesector zullen lang blijven na-ijlen. De economie zal zich opnieuw moeten zetten, waardoor het heel lang kan duren voordat alles weer op niveau is. Als grote exporteur kunnen we daar lang last van houden, vooral op de vlees-gerelateerde afzetmarkten.

Overigens hoeft dit niet te betekenen dat de pluimveehouderij afstevent op heel slechte jaren, maar we moeten er rekening mee houden dat de effecten van de coronacrisis lang doorwerken. Neem bijvoorbeeld de toeristenmarkt. Deskundigen houden er rekening mee dat het tot in 2023 duurt voordat het toerisme weer de omvang heeft van voor corona. Enkele jaren met minder toeristen betekent ook minder afzetmogelijkheden voor producten uit de pluimveehouderij.”

Lees meer over het coronavirus in dit dossier.

Download op FoodAgribusiness.nl de gratis whitepaper Het vaccin voor jouw business en kijk de webinars over ondernemen in coronatijd terug:

Hoe creëer ik financiële ruimte in tijden van crisis?
Wat is het effect van corona op de afzetketen?
Kansen zien in tijden van crisis

 

 

Gerelateerde tags:

 
 

Inloggen op de ledenportal