NieuweOogst: Supermarkt worstelt met complexe voedselketen

Driekwart van de Nederlandse supermarkten zegt verder te werken aan ketentransparantie en leefbaar loon bij import van versproducten. Tegelijk ervaren ze moeite bij het in kaart brengen van sommige complexe versketens over de grens. Concrete acties en projecten die ketentransparantie tot doel hebben, vergen daarom een langere adem. Dat schrijft het Centraal Bureau Levensmiddelenhandel (CBL) in een nieuw rapport over Internationaal Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen (IMVO) in de voedingsmiddelenbranche. Inmiddels heeft 74 procent van de supermarkten IMVO-doelstellingen geformuleerd, laat de koepel van Nederlandse supermarktorganisaties weten. Een jaar geleden bekommerde nog maar iets meer dan de helft van de supers zich over ketentransparantie over de grens. Verbetering nodig Dit laat onverlet dat ruim een kwart van de drukst bewinkelde Nederlandse retailers nog geen gedeelde sectorambities wenst vast te leggen als het aankomt op de omstandigheden waarin zij elders fruit, groente en droge levenswaren betrekken voor hun dagelijkse klanten op de winkelvloer. Rondom het leefbaar loon zit een probleem en dat erkennen de supermarkten CBL zegt zich mede daarom, samen met andere voedingsmiddelenbranches, de overheid, vakbonden en maatschappelijke organisaties, te blijven inzetten voor de verbetering van het risicomanagementbeleid voor IMVO volgens de OESO-richtlijnen. Hiermee kunnen voedingsbedrijven de risico's in hun ketens identificeren en analyseren, een plan van aanpak ontwikkelen om risico's te voorkomen, te verminderen of te vermijden en hierover transparant communiceren, meent de koepel. Bananenproject Daarnaast heeft de supermarktbranche zich gecommitteerd aan het opstarten van projecten gericht op het bereiken van leefbaar loon, zoals het Bananenproject dat eind 2019 als eerste branchebrede IMVO-uiting is gestart rondom dit meestverkochte fruit in de supermarkt. De supermarkten streven ernaar om binnen vijf jaar het verschil tussen het gangbare loon en het leefbaar loon voor hun totale bananenassortiment te verminderen met tenminste 75 procent. Onder meer Albert Heijn, Superunie, Boni, Boon, Coop, Deen, Hoogvliet, Jan Linders, Jumbo, Plus, Poiesz, Sligro, Spar en Vomar zetten zich hiervoor in. Met de salariscalculator Salary Matrix kunnen supermarkten het totale bananenassortiment en de huidige lonen in hun toeleveringsketen analyseren. Dit dient als referentiepunt voor de toekomstige lonen. Met ingang van 2021 moet er per jaar een geleidelijke verbetering zijn van tenminste 10 procent om het verschil met het leefbaar loon te overbruggen. Gangbaar versus leefbaar Door het verschil tussen het gangbare loon en het leefbare loon te verkleinen, verbetert de levensstandaard van werknemers, zegt Jordy van Honk, programmadirecteur en projectcoördinator IDH van The Sustainable Trade Initiative. 'Leefbaar loon is een van de prioritaire thema's binnen het Convenant Voedingsmiddelen. Veel arbeiders verdienen een minimumloon, maar dat ligt vaak onder een leefbaar loon. Daar zit dus een probleem en dat erkennen de supermarkten. Wat de supermarkten in hun eentje niet kunnen veranderen, kunnen we gezamenlijk mogelijk wel veranderen.' Een leefbaar loon kijkt wat er in een specifiek gebied nodig is om minimaal in de basisbehoeften te voorzien. Dit omvat voedsel, water, woning, onderwijs, gezondheidszorg, vervoer en andere essentiële behoeften en reserves voor onvoorziene situaties. Complexe ketens ondoorzichtig CBL stelt dat de eerste jaarmeting uit 2019 duidelijk maakte op welke punten van IMVO-risicomanagement supermarkten aanvullende actie moeten ondernemen. Uit de nieuwe meting blijkt hoever supermarkten daarmee zijn en dat meer inspanning nodig is. Voor de metingen maken supermarkten gebruik van een vragenlijst die is opgesteld door de SER en de convenantspartijen. De vragenlijst bestaat uit 102 vragen, onderverdeeld over de thema's en essentiële vragen uit de OESO-richtlijnen. De monitor laat zien dat supermarkten in het tweede jaar van het convenant op elk van de tien onderwerpen vooruitgang hebben geboekt. IMVO-beleid staat hoog op de agenda van de branche, maar moet ook beslag krijgen in de achterliggende wereldwijde voedselketens. Het blijft een uitdaging voor supermarkten om sommige complexe ketens tot op productniveau in kaart te brengen, laat het CBL weten. Supermarkten zeggen te blijven werken aan nieuwe projecten in andere productgroepen die leiden tot betere arbeidsomstandigheden en leefbaar loon.