Boerderij: Achtergrond: ‘Wij zijn economisch biologisch geworden’

De overschakeling van scharrel naar biologisch was voor René en Rian Jannink een economische keuze. “Overschakelen is echt wel een ding wat je niet zomaar doet. Het is 200% meegevallen. We werken met nog meer plezier, zijn trots op ons bedrijf en blij met de contacten met afnemers en consumenten.”

 

Het echtpaar Jannink is te spreken over hun omschakeling naar biologisch legpluimvee; een keuze gemaakt vanuit economische overwegingen. Wel vinden ze dat de verdeelsleutel in de keten niet klopt: soms 46 cent in de supermarkt en nauwelijks 14 cent voor de pluimveehouder. “Dat mag wel anders. In de huidige maatschappij is er meer ruimte voor bio en lokaal. Daar werken wij graag aan mee”, zegt Rian.

Ze vertellen vol passie over hun bedrijf, de geschiedenis en de toekomst van hun biologisch legpluimveebedrijf met 12.000 hennen, een groeiend aantal lokale klanten; van horeca, catering tot burgers die hun eitje bij de eitomatiek komen kopen. “De omschakeling naar bio is 200% meegevallen. Het is een andere manier van werken, maar een kip blijft toch een kip”, lacht Rian.

Omschakeling

“Tien jaar geleden hadden we echt niet kunnen bedenken dat we nu een biologisch legpluimveebedrijf zouden hebben”, zegt René. Als zoon van een pluimveehouder groeide hij op tussen de kippen en kwam toevallig in de bouw terecht. “We hadden wel een voormalige opfoklocatie in Ambt Delden, maar hadden niet de bedoeling om kippen te gaan houden”, blikt René Jannink terug. In 2003 met de vogelgriep was er een groot tekort aan opfokruimte en Peter Venhuis, een oud-klasgenoot, belde Jannink voor noodopvang van opfokdieren. “De noodopvang is uiteindelijk niet doorgegaan maar hierdoor gingen wij wel nadenken over een pluimveebedrijf”, zegt René.

Bij ons is het glas meestal halfvol, dus we gingen niet bij de pakken neerzitten

Het echtpaar woonde inmiddels in Hertme en op het ouderlijk bedrijf van Rian, een klein gemengd bedrijf, was meer uitbreiding mogelijk. Ze bouwden in 2005 een legpluimveestal voor 34.000 leghennen. “Helemaal op het puntje van het bouwblok, zodat we later een tweede stal konden bouwen om uit te breiden naar 80.000 kippen”, legt René uit. Vergunningen en verplaatsing in het kader van de reconstructie werden aangevraagd, maar de gemeente wilde niet meewerken. “Daar zijn we zo’n tien jaar mee bezig geweest. We bleven kansen zoeken: eenden, geiten, vleeskuikens. Bij ons is het glas meestal halfvol, dus we gingen ook niet bij de pakken neerzitten”, zegt Rian.

Inmiddels was 34.000 scharrelhennen alweer aan de kleine kant. “Eierhandel Van Beek gaf ook aan dat we klein werden en opperde de mogelijkheid voor biologische leghennen. Een Jannink die bioleghennen gaat houden; dat vinden ze in deze regio wel bijzonder”, lacht Rian. Het echtpaar ging aan het rekenen en kwam op een beter financieel plaatje met biologische leghennen. Met 5,5 hectare uitloop was het mogelijk om 12.000 biologische leghennen te houden.

Kans gepakt

“Het was erop of eronder. We hadden jaren juridisch ellende gehad en moesten nog vooruit”, blik Rian terug. De stal en de inventaris waren zes jaar oud en nog niet afgeschreven. Rian: “We hebben de kansen gezien en aangepakt. Het financiële plaatje bij 12.000 biohennen zag er beter uit dan bij 34.000 scharrel. Daarom kozen we voor de omschakeling naar bio. Het ombouwen konden we gelukkig zelf.” Drie van de zes rijen volières werden verwijderd en afscheidingswanden geplaatst. De overdekte uitloop telt niet mee als leefruimte. Links van de stal is een smalle strook uitloop en achter de stallen het grootste deel van de uitloop.

Gezondheidstechnisch kunnen de kippen eigenlijk beter binnen blijven. Het risico op ziektes is natuurlijk minder

Het biologisch kippen houden is een andere manier van werken. Inmiddels houden ze het tweede biologische koppel. “Het was een nieuwe start: de ventilatie is een ander verhaal natuurlijk. De bezetting is veel lager dus dat is makkelijker kippen houden. Ik ben ervan overtuigd dat gezondheidstechnisch gezien de kippen eigenlijk beter binnen kunnen blijven. Het risico op ziektes is natuurlijk minder”, zegt René. De uitval is wat hoger dan de scharrelkoppels. “Via een appgroep met dierenarts Jos van Arkel, bedrijfsadviseur Jos Fransen van Reudink en Gert van Drie van broederij Agromix hebben we korte lijntjes en volgen we het koppel op de voet en nemen direct actie als het nodig is. Dat is een vooruitgang. Voorheen zei de ene dit en de andere dat en was het lastiger beslissingen nemen”, zegt René. Rian loopt weleens tegen de strengere regelgeving en protocollen aan. “Compartimentering met maximaal 3.000 kippen per afdeling vind ik nog steeds niet zinvol, maar je moet natuurlijk voldoen aan de voorwaarden”, aldus Rian.

De Janninks verkochten al eieren aan huis. Nu zijn ze erkend pakstation, hebben de lokale verkoop uitgebreid en verkopen 15% van de productie zelf. Rian is al enkele jaren mmmEggie. “Ik vind het zo mooi dat we als mmmEggies samen met Blij met een Ei alle eieren promoten. We sparren ook over de eierverkoop of andere zaken. Ik krijg er veel energie van”, zegt Rian. Dit jaar zijn ze gestart met het aanbieden van meerdere producten en een nieuwe bezoekersruimte/ boerderijwinkel is in aanbouw “(H)eerlijk voedsel is onze missie. Ik vertel graag het verhaal erbij en dat loopt hartstikke goed”, zegt Rian.

Vorig jaar hielden ze een open dag samen met een melkvee- en een varkensbedrijf: bezoekers konden op elk bedrijf ingrediënten voor pannenkoeken ophalen. “Met 1.500 deelnemers zeer geslaagd”, zegt Rian, die aangeeft dat consumenten het verschil tussen bio en vrije uitloop nauwelijks kennen. “Er is nog meer bewustwording nodig om het biologisch ei meerwaarde op te laten leveren. Wij zijn niet per se idealistische bioboeren, wel realistisch. Het gaat er niet om wat wij vinden, maar wat de maatschappij vindt. Dat moeten wij produceren”, besluit René Jannink.

 

Monique van Loon

freelance redacteur