Pluimveeweb: UPDATES: Hoger beroep fipronilzaak in rechtbank Den Haag: 'NVWA hoefde niet de economische belangen van pluimveehouders te beschermen'

De Nederlandse Vakbond Pluimveehouders (NVP), LTO/NOP en meer dan 100 gedeputeerde pluimveehouders gaan maandagochtend in hoger beroep tegen de uitspraak van de rechtbank in de fipronilzaak. Pluimveeweb.nl volgt de zaak en zal op deze pagina's regelmatig updates plaatsen.

De livestream van de zaak is hier te volgen.

12.15 uur:

De zaak is gesloten. Het Hof doet op dinsdag 2 maart 2021 uitspraak.

11.20 uur:

De zaak gaat verder. Het Hof stelt vragen aan beide advocaten.

10.55 uur:

Pauze. De zaak gaat rond 11.15 uur verder.

10.20 uur:

De advocaat die namens de staat spreekt start met haar pleidooi.

„Het fipronilincident kent alleen maar verliezers. Geen van de partijen had dit incident gewild en de pluimveehouders waren met de kennis van nu niet met Chickfriend in zee gegaan."

„Met de kennis van nu zijn verbeteringen vanzelfsprekend. Maar het gaat er niet om dat wat er achteraf met de kennis van nu beter had gekund. Het gaat erom of de NVWA toen met de kennis van toen als redelijk toezichthouder heeft gehandeld. Het toezicht in de eiersector is zodanig ingericht dat de sector zelf primair de verantwoordelijkheid draagt voor voedselveiligheid. Het uitgangspunt is dat pluimveehouders zelf na gaan met welke partijen zij in zee gaan: met welke middelen wordt pluimvee wordt behandeld, in welke samenstelling en of het is toegelaten voor toepassing. Dat uitgangspunt dient ook betrokken te worden in de beoordeling van het handelen bij de NVWA. Daar bestond geen aanleiding dat de pluimveesector de verantwoordelijkheid niet zou nemen."

„Chickfriend klopte zelf aan bij de sector. Het gebruikte bestrijdingsmiddel bleek een wondermiddel omdat bloedluis wegbleef. Dat is met andere bestrijdingsmiddelen nog nooit gelukt. Grote ondernemingen als Bayer was het niet gelukt om iets te ontwikkelen wat in de buurt kwam van de effectiviteit van het tweemansbedrijf. Primair is het de sector die zichzelf als eerste met de speler geconfronteerd zag. De alarmbellen hadden af moeten gaan. En dat is ook gebeurt. Veel pluimveehouders gingen niet in zee met Chifriend omdat ze hen niet vertrouwden, maar helaas anderen wel. Het middel bleek te mooi om waar te zijn."

„Vastgesteld moet worden dat bij gedupeerde pluimveehouders kwaliteitssystemen niet hebben gewerkt, dat ze Chickfriend hebben toegelaten en de voedselveiligheid hebben overtreden. Pluimveehouders zouden geen wetten hebben overtreden. zei de raadsvrouw van LTO. Dat is pertinent onjuist. De pluimveesector probeert met hun vorderingen de verantwoordelijkheid te verleggen, terwijl zij zelf verantwoordelijk zijn voor de veiligheid van hun producten. Had de NVWA de pluimveehouders moeten beschermen? Daarmee vragen ze de NVWA te acteren op de eerste tips die de NVWA kreeg. Maar het toezicht werkt niet zo. De NVWA ontvangt ieder jaar duizenden meldingen. Daarbij kijkt het naar risicogericht toezicht. Het is zo dat de NVWA ieder jaar duizenden meldingen ontvangt. Het risicogerichte toezicht houdt in dat de NVWA rekening houdt met de door de sector gebruikte kwaliteitssystemen en het risico van de volksgezondheid bepaalt het tempo. De NVWA heeft precies volgens de werkwijze gehandeld."

„De NVWA heeft, anders dan de appelanten betogen, wel degelijk actie ondernemen. Meldingen uit november 2016 zijn samengebracht en 12 december 2016 besproken. De inschatting van een andere partij was dat fipronil vooral slecht is voor insecten en in hoge dosis ook voor kippen. Daarom zouden kleine dosering gebruikt moeten zijn. Als fipronil in de eieren zou komen, dan zouden dat kleine hoeveelheden zijn. Normen werden daardoor niet overtreden en de volksgezondheid was volgens het bureau niet in gevaar. Later bleken de grenswaarden wel overschreden, maar het bureau kon dat op dat moment niet weten. Chickfriend behandelde ook lege stallen en kon dus mogelijk hogere dosis van het stof gebruiken."

„De NVWA heeft goed toezicht gehouden. Het gaat er niet om of er achteraf een betere inschatting mogelijk was geweest. Er was geen acuut gevaar van de volksgezondheid en er waren geen aanwijzingen voor een miljoenenschade. Dus de NVWA hoefde niet meteen op te treden en het had tijd voor nader onderzoek. Een gerechtvaardigde keuze. De NVWA hoefde niet de economische belangen van pluimveehouders te beschermen."

09.40 uur:

De zaak is begonnen. De advocate die namens de pluimveesector en LTO/NOP spreekt, is begonnen.

„De Nederlandse Voedsel-en Warenautoriteit mag niet vrijuit gaan door haar eigen stilzitten. Het stilzitten heeft in deze crisis veroorzaakt. Half november 2016 wist de NVWA dat er fipronil gebruikt werd en dat het schade kon aanrichten. De organisatie wist dat er sprake was van gevaar. De NVWA wist, gelet op de stand van de wetenschap en de literatuur, dat de kans op fipronil in eieren zou komen reëel is. Ze hebben dat behoren te weten. Dat de autoriteit wist dat het in de eieren recht kon komen, blijkt uit een mail van 22 november 2016. Het heeft het in de literatuur gelezen dus er is sprake van subjectieve wetenschap. De NVWA wist in januari 2017 dat fipronil in eieren kon komen en dat door berekeningen de MRL overschreden kon worden. Dat laatste wist de NVWA uit een informele risicobeoordeling. Kan dat tot ernstige schade leiden? Ja. dat wist de NVWA in november 2016 al. De NVWA ging door en meer stallen werden behandeld. Ze wisten dus in november 2016 al dat het tot gevaar kon leiden. En niet pas in juli 2017 zoals de staat beweer."

„LTO/NOP en de pluimveehouders vraagt aan aan de rechter om niet alle schade bij de pluimveehouders te leggen. „Dat is een rechtvaardige vraag door het handelen van de NVWA, die als geheel in deze zaak heeft gefaald. LTO/NOP vraagt daarom om te bepalen dat de schade eerlijk wordt verdeeld en om daarover discussie te voeren. Om daarvoor te komen is eerst een toewijzing van vorderingen nodig."

Achtergrond:

De rechtbank oordeelde eerder dit jaar dat Chickfriend aansprakelijk is voor de schade van de fipronilaffaire. De eigenaren van Chickfriend moeten daarom een schadevergoeding betalen aan ongeveer 120 gedupeerde pluimveehouders. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit werd geen enkel verwijtbaar feit aangerekend. De NVP, LTO/NOP en meer dan 100 gedupeerde pluimveehouders hebben daar vraagtekens bij en gaan daarom in hoger beroep. „Hoewel de lat voor onrechtmatig handelen door de Staat hoog ligt, zijn we van mening dat in deze zaak duidelijk sprake is van falend toezicht", schrijft de NVP.