Pluimveeweb: Laatste vogelgriep nieuws: Vogelgriepuitbraken in Hierden en Zeewolde

Volg in dit overzichtsartikel meerdere keren per week de laatste ontwikkelingen rondom uitbraken van hoog pathogene vogelgriep in Europa.

3 Februari: Vogelgriep op eendenbedrijf in Hierden

Op een eendenbedrijf in het Gelderse Hierden is donderdag 3 februari H5 vogelgriep vastgesteld. Het gaat waarschijnlijk om een hoogpathogene variant van de vogelgriep. Om verspreiding van het virus te voorkomen worden de circa 15.000 eenden geruimd.

2 Februari: Vogelgriep op pluimveebedrijf in Zeewolde

Op een pluimveebedrijf in Zeewolde (FL) is H5 vogelgriep geconstateerd, waarschijnlijk een hoog pathogene variant. Om verspreiding van het virus te voorkomen worden de circa 15.000 kippen op het pluimveebedrijf geruimd. In de 3 kilometer zone rondom het besmette bedrijf ligt 1 ander pluimveebedrijf, deze wordt bemonsterd op vogelgriep. In de 10 kilometer zone liggen 17 bedrijven, waarvoor het vervoersverbod per direct geldt.

Het is de vierde uitbraak van hoog pathogene vogelgriep op een pluimveebedrijf in Zeewolde tijdens het huidige vogelgriepseizoen. Na de eerste uitbraak op 26 oktober vorig jaar stelde de minister van Landbouw een landelijke ophokplicht in. Vervolgens waren er op 4 en 5 november nog uitbraken van vogelgriep op pluimveebedrijven in Zeewolde.

2 Februari: KNMvD pleit voor snelle start vaccinatie

De Koninklijke Nederlandse Maatschappij voor Diergeneeskunde (KNMvD), de beroepsorganisatie voor dierenartsen in Nederland pleit voor snelle start vaccineren van pluimvee tegen vogelgriep. Door handelsbeperkingen voor (producten van) gevaccineerde dieren en door het ontbreken van een geregistreerd vaccin, wordt er op dit moment nog geen gebruikt gemaakt van vaccinatie tegen vogelgriep. Deze handelsbeperkingen staan een snelle introductie van een vaccin in de weg. Samen met de andere EU-landen moet hier zo snel mogelijk een oplossing voor gevonden worden, vindt de KNMvD.

Over het gebruik van de huidige beschikbare vaccins is in veldsituaties nog onvoldoende kennis, met name of het vaccin de virusspreiding en uitbraken kan voorkomen. Een vogelgriepvaccin moet werkzaam zijn tegen de huidige circulerende influenza-stammen en zal snel moeten worden aangepast als het virus evolueert. Om de effectiviteit van de huidige en toekomstige vogelgriepvaccins te testen in experimentele studies en onder veldsituaties is aanvullend onderzoek nodig.

Naast vaccinatie is het verstandig om aandacht te blijven houden voor meerdere aanvullende maatregelen ter voorkoming van vogelgriepuitbraken, aldus de KNMvD. Denk hierbij aan het verhogen van de bioveiligheid en bezoekersverboden in pluimveeverblijven, meldt de KNMvD.

2 Februari: Frankrijk ruimt 2,9 miljoen stuks pluimvee

Het aantal besmettingen in Frankrijk loopt flink op. Er zijn al 2,9 miljoen stuks pluimvee geruimd vanwege de vogelgriep, waaronder 1,9 miljoen eenden. Het aantal uitbraken loopt met meer dan 100 per week op. Begin deze week waren er al 328 besmettingen waarvan 218 in het zuidwesten. Dat meldt het Franse ministerie van landbouw. In het zuidwesten van Frankrijk zijn 1,3 miljoen stuks pluimvee voortijdig geslacht om het virus een halt toe te roepen.

2 Februari: 450 nieuwe besmettingen in Europa

Met bijna 450 nieuwe besmettingen in Europa in de afgelopen twee weken, zowel bij gehouden pluimvee/vogels als bij wilde vogels, is de situatie best pittig te noemen. De vele besmettingen bij verschillende soorten wilde vogels tonen dat er nog steeds zeer veel virus circuleert in de populaties wilde vogels. Het gebruikelijke overzicht van de toestand in de EU kunt u hier vinden, meldt de Vlaamse Landsbond Pluimvee in een update.

Terwijl in Nederland het ene geval van hoog pathogene vogelgriep na het andere wordt gemeld, lijkt het in België voorlopig ijzig stil. Het laatste geval dateert ondertussen van 7 januari en indien de eindscreening gunstig verloopt wordt deze laatste zone opgehoffen op 6 februari. Ondanks dat de meeste veronderstellen dat de vogelgriepepidemie al achter de rug is, blijft de dreiging echter heel reëel, aldus de Landsbond Pluimvee. De afgelopen twee weken zijn er acht nieuwe besmettingen bij wilde vogels geconstateerd, in Dilsen-Stokkem en Maasmechelen (Limburg), Brasschaat (Antwerpen), Gent (Oost-Vlaanderen) en Oud-Heverlee (Vlaams-Brabant). Het gaat deels om gekende en om nieuwe locaties. Zo is het virus nu ook vastgesteld in Vlaams-Brabant. Dit brengt het aantal besmette wilde vogels voor dit vogelgriepseizoen al op 45, zo meldt Sciensano.

2 Februari: Plaatsing eendagskuikens in regio 10

Avined meldde 28 januari 2022 dat in regio 10 Ede (let op: dit is niet het 10 kilometergebied Ede) de plaatsing van eendagskuikens mogelijk zou worden. Dit is gebeurt met deze regeling op de site van LNV. Dat meldt Avined woensdag 2 februari.

2 Februari: Afvoermogelijkheden beperkingsgebied Biddinghuizen

Avined stelde 2 februari de afvoermogelijkheden voor het beperkingsgebied in Biddinghuizen op:

• Afvoer consumptie-eieren: met ingang van 2 februari 2022 kunnen consumptie-eieren door een Nederlands aangewezen pakstation of eierverwerker via een aangewezen overslaglocatie (tussenstation) worden afgevoerd. Klik hier voor de aanwijzingen in het beperkingsgebied Biddinghuizen. Neem voor meer informatie contact op met een van de aangewezen pakstations of verwerkers.
• Afvoer vleeskuikens: de NVWA heeft slachterijen voor het gebied Biddinghuizen aangewezen. Dit betekent dat onder voorwaarden en met een ontheffing van de NVWA vleeskuikens afgevoerd kunnen worden. Op de site van Avined staat hoe een vleeskuikenhouder een ontheffing kan aanvragen.
• Verplaatsen opfok (groot) ouderdieren of opfokleghennen: verplaatsing is mogelijk vanaf twee weken na de (laatste) uitbraak in het gebied Biddinghuizen met een ontheffing van de NVWA. Aan deze ontheffingen zijn voorwaarden verbonden. Let op: begin tijdig met de procedure
• Afvoer van broedeieren: afvoer van broedeieren naar een broederij is mogelijk vanaf twee weken na de (laatste) uitbraak in het gebied Biddinghuizen met een ontheffing van de NVWA. Aan deze ontheffingen zijn voorwaarden verbonden. Let op: begin tijdig met de procedure. Afvoer van broedeieren naar een aangewezen eierverwerker kan vanaf 2 februari 2022 via de aangewezen overslaglocatie. Klik hier voor de aanwijzingen in het beperkingsgebied Biddinghuizen.

Diverse bedrijven bevonden zich al in het 10 km gebied van Lelystad, dat een overlap heeft met het gebied Biddinghuizen. Er wordt voor enkele bedrijven nog gekeken naar oplossing voor knelpunten, meldt Avined woensdag 2 februari.

2 Februari: Ophockplicht voor pluimvee in Castrop-Rauxel en Herne

Na verschillende gevallen van vogelgriep in Noordrijn-Westfalen, moet vanaf zaterdag 29 januari 2022 pluimvee worden opgehokt in Castrop-Rauxel en Herne, zo maakte het district Recklinghausen vrijdag (28 januari 2022) bekend. De twee steden bevinden zich in een toezichtsgebied nadat in Dortmund een geval van vogelgriep werd ontdekt.

1 Februari: Vogelgriep op leghennenbedrijf Vuren

In Vuren (GD) is op een pluimveebedrijf vogelgriep (H5) vastgesteld. Het gaat waarschijnlijk om een hoogpathogene variant van de vogelgriep. Om verspreiding van het virus te voorkomen worden de circa 168.000 kippen op het leghennenbedrijf geruimd door de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA).

31 januari: Vogelgriep op vleeseendenbedrijf Biddinghuizen

Bij eenden op een vleeseendenbedrijf in Biddinghuizen is maandag 31 januari H5 vogelgriep vastgesteld. Het gaat waarschijnlijk om een hoogpathogene variant van de vogelgriep. Om verspreiding van het virus te voorkomen worden de circa 9.700 dieren op het betreffende bedrijf geruimd.

27 januari: Geen vogelgriep op omliggende bedrijven in Willemstad, Grootschermer en Lelystad

De vogelgriepscreening op bedrijven in het 3 kilometergebied van de beperkingsgebieden Willemstad, Grootschermer en Lelystad gaf een negatieve uitslag. Dit betekent dat geen virus is aangetoond op deze bedrijven. De screeningsresultaten van de vogelgriepuitbraak in Ede zijn nog niet bekend. Deze volgen binnenkomt, meldt Avined donderdag 27 januari in een update.

27 januari: BMC Moerdijk weer toegankelijk

BMC Moerdijk ligt in het 10 kilometergebied Willemstad. Enige tijd heeft geen mesttransport naar Moerdijk plaats kunnen vinden, maar inmiddels kan dit wel weer.

27 januari: 14 dagen vervoersverbod regio 10

Het getroffen pluimveebedrijf in het gebied Ede ligt in een pluimveedicht gebied. Om het risico op verdere verspreiding van het virus zo klein mogelijk te houden, is het vervoer van pluimvee en andere risicovogels in deze regio, regio 10 verboden. Het vervoersverbod in regio 10 blijft 14 dagen in stand. Het vervoer van pluimvee naar de slacht is wel mogelijk met een hygiëneprotocol en voorafgaande klinische inspectie. Het vervoer van (broed)eieren en andere producten in regio 10 is overigens zonder voorwaarden toegestaan. Ook doorvoer door de regio via snelwegen is toegestaan, meldt Avined donderdag 27 januari in een update.

27 januari: Frankrijk gaat voortijdig slachten

In het zuidwesten van Frankrijk worden 1,3 miljoen stuks pluimvee voortijdig geslacht. Dat maakte de Franse regering onlangs bekend. In het land zijn al ruim 245 uitbraken van het virus. Met name in het zuidwesten van het land, waar veel eenden wordt gehouden voor de productie van foie gras, zijn er veel problemen om de verspreiding van het virus te beperken. Het voortijdig slachten van 1,3 miljoen stuks pluimvee zou het totaal aantal geruimde dieren in Frankrijk sinds eind november vorig jaar op 2,5 miljoen brengen. Er wordt wel een uitzondering gemaakt voor fokbedrijven en broederijen om herbevolking na de vogelgriepperiode weer mogelijk te maken. De getroffen pluimveebedrijven zullen gecompenseerd worden. Daarnaast gaat Frankrijk in het gebied ook een experiment starten met het vaccineren van pluimvee tegen vogelgriep.

25 januari: Vogelgriep slaat toe in pluimveerijk gebied na uitbraak in Ede

In Ede is bij eenden op een vermeerderingsbedrijf H5 vogelgriep vastgesteld. In de 10 kilometer zone rond dit bedrijf liggen 215 andere pluimveebedrijven. NVP-voorzitter Bart-Jan Oplaat toont zich vooral ongerust omdat de ophokplicht blijkbaar niet voldoende was in dit geval. LTO/NOP-voorzitter Kees de Jong vult aan dat uitbraak des te ongelukkiger is, omdat het de Gelderse Vallei betreft, het hart van de Nederlandse pluimveehouderij.

24 januari: Dode brandganzen Oostvaardersplassen hadden vogelgriep

De brandganzen die begin januari in de Oostvaardersplassen werden aangetroffen zijn doodgegaan door vogelgriep. Er is hoog pathogene H5N1-vogelgriep aangetoond door de Wageningen Universiteit. De instelling heeft in opdracht van de NVWA drie ganzen onderzocht.

Het is niet voor het eerst dat er grote groepen dode wilde vogels met vogelgriep zijn aangetroffen. Eind april 2021 werden er honderden dode wilde ganzen, met name brandganzen, aan de Friese en Groningse kust gevonden. Op 17 en 18 december 2021 zijn er enkele honderden dode Kanoeten aangetroffen op Schiermonnikoog en in Oost-Groningen.

24 januari: Vogelgriep op vleeskuikenbedrijven Willemstad (NB) en Grootschermer (NH)

Op een vleeskuikenbedrijf in Grootschermer bij Alkmaar (NH) en een vleeskuikenbedrijf in Willemstad bij Moerdijk (NB) is H5 vogelgriep vastgesteld maandag 24 januari, waarschijnlijk een hoog pathogene variant.

22 januari: Vogelgriep op een leghennenbedrijf in Lelystad

Op een leghennenbedrijf in Lelystad is zaterdag 22 januari H5 vogelgriep vastgesteld, waarschijnlijk een hoog pathogene variant.

20 januari: Bunzing met vogelgriep gevonden op Goeree-Overflakkee

Op het Zuid-Hollandse en aan Zeeland grenzende eiland Goeree-Overflakkee is 8 januari een bunzing aangetroffen met H5N1 vogelgriep. Dat meldt de Zoogdiervereniging. Het virus werd aangetoond in de hersenen van het dier, maar monsters uit keel en endeldarm werden negatief getest, meldt de regionale agrarische nieuwssite Agraaf.nl.

De Zoogdiervereniging meldt dat inmiddels duidelijk is dat ook wilde zoogdieren besmet kunnen worden met H5N1. In mei 2021 werden al besmette jonge vosjes aangetroffen in Groningen en afgelopen december werd opnieuw een zieke vos aangetroffen, nu in Zuid-Nederland. Vooralsnog gaat het om roofdieren die het virus vermoedelijk oplopen door het eten van besmette wilde vogels.

Voor het opruimen van wilde dieren die besmet zijn met vogelgriep heeft de NVWA hygiëneprotocollen opgesteld voor terreinbeheerders en dierenambulances.

18 januari: 'Meld dode vogels bij NVWA'

Om de verspreiding van vogelgriep te voorkomen, is het van belang om dode wilde vogels zo spoedig mogelijk te melden. Bij drie of meer eenden, zwanen of ganzen kan dat bij de Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA). Bij minder dode vogels bij het Dutch Wildlife Health Centre (DWHC). Dat meldt Nieuwe Oogst, het ledenblad van LTO.

18 januari: Kalkoenenbedrijf in Duitsland getroffen

Bij een kalkoenenbedrijf met 6.000 kalkoenen in het Nedersaksische district Ammerland (Westerstede) is getroffen door vogelgriep. Dat meldt het Niedersächsische Geflügelwirtschaft maandag 17 januari.

De kalkoenen worden geruimd en er is een vervoersverbod voor het gebied afgekondigd. Het Staatsbureau voor Consumentenbescherming en Voedselveiligheid (LAVES) van Nedersaksen heeft het AI-virus H5 gedetecteerd. Het resultaat van het Friedrich Loeffler Instituut (FLI) over het serotype laat nog op zich wachten, maar vermoedelijk gaat het om een hoogpathogene variant. Westerstede ligt zo'n 60 kilometer van de grens met Groningen.

17 januari: Vogelgriepsituatie onrustig in Europa

De vogelgriepsituatie blijft zeer onrustig in Europa, meldt Avined maandag 17 januari in een update over de vogelgriep. Hierbij enkele hoofdpunten van de afgelopen maanden:

• Sinds medio oktober 2021 zijn in Duitsland honderden met hoog pathogeen HPAI-virus geïnfecteerde wilde vogels uit ten minste twaalf deelstaten gemeld. Ook zijn er meer dan 50 uitbraken bij pluimvee en gehouden vogels uit talrijke deelstaten vastgesteld. Het risico op verspreiding van het hoogpathogene H5-virus bij wilde vogels en overdracht naar pluimvee en gehouden vogels in Duitsland is nog steeds als hoog geclassificeerd.
• In Frankrijk is er op 48 pluimveebedrijven hoogpathogene vogelgriep vastgesteld sinds medio oktober 2021. In Italië betreffen het ruim 300 bedrijven.
• In het Verenigd Koninkrijk betreffen het 54 uitbraken op pluimveebedrijven en 65 geïnfecteerde wilde vogels. In Ierland zijn het 17 uitbraken, en 31 vondsten van besmette wilde vogels.
• Ook is er de afgelopen maanden hoogpathogene vogelgriep vastgesteld in Oost-Europese landen, zoals Hongarije (108), Polen (76), Kroatië (10), Slovenië (11) en Tsjechië (13).

Einde 16-weken-termijn: 15 februari

Op 15 februari 2022 is de ophokplicht 16 weken van kracht. Dit betekent dat vrije uitloopeieren van koppels die op 26 oktober 2021 op het legbedrijf aanwezig waren, vanaf 16 februari 2022 worden gestempeld met de ‘2’ van scharreleieren. Dit geldt niet voor jonge leghennen die na 26 oktober 2021 op het leghennenbedrijf zijn opgezet. Deze bedrijven moeten hun eieren met een ‘2‘ stempelen vanaf de datum van opzet op het legbedrijf plus 16 weken (112 dagen).

Avined en de pluimveeorganisaties hebben regelmatig overleg met het ministerie van LNV over de ophokplicht. Gezien de veterinaire situatie mag verwacht worden dat de ophokplicht de komende tijd van kracht zal blijven.

Data intrekking beperkingsgebieden

Een beperkingsgebied (10 km) kan worden vrijgegeven vanaf 30 dagen nadat de besmetting is vastgesteld en de eerste reiniging en ontsmetting (R&O) op het bedrijf heeft plaatsgevonden. Voorwaarde is dat in een gebied geen nieuw geval van HPAI wordt aangetroffen. Voor de huidige beperkingsgebieden (10 km) gelden in principe de volgende data:

• Den Ham 18-1-2022
• Ysselsteyn 21-1-2022
• Blija 5-2-2022
• Bentelo 5-0-2022
• Bocholt (België) In overleg met België
• Nieuwerbrug 14-2-2022

Een beperkingsgebied (10 km) bestaat uit een beschermingsgebied (3 km) en een bewakingsgebied (de rest van het 10 km gebied). Na minimaal 21 dagen wordt een beschermingsgebied volgens de EU-wetgeving opgeheven. In het hele gebied gelden dan de maatregelen voor het bewakingsgebied totdat het beperkingsgebied wordt opgeheven. Het belangrijkste verschil in de maatregelen tussen de gebieden is dat vlees van pluimvee uit een beschermingsgebied (3 km) een alternatief merk moet dragen en de landsgrenzen niet mag verlaten zonder verhitting. De intrekking van de maatregelen in de verschillende gebieden wordt door het ministerie gepubliceerd.

Bronnen: Avined, Rijksoverheid