Pluimveeweb: Inzetten op meer hulpmiddelen om vogelgriep te voorkomen

Vaccineren lost niet alle vogelgriepproblemen op. „Het duurt nog wel enkele jaren voordat een breedwerkend vogelgriepvaccin beschikbaar is. Ik heb hoop dat we met vaccineren vogelgriep beter beheersbaar kunnen houden. Wel moeten we ook onderzoeken wat andere mogelijke oplossingen zijn zoals luchtbehandelingen en natuur weghouden van pluimvee. Het vogelgriepvaccin lost niet alle problemen op”, zegt Eric Hubers.

De voormalige LTO/NOP-voorzitter is vanuit LTO de vicevoorzitter van de Europese pluimveewerkgroep van Copa-Cogeca, de Europese koepel van landbouworganisaties en -coöperaties, en legpluimveehouder in Ysselsteyn (L). Eric Hubers was maandag 5 en dinsdag 6 september voor overleg in Brussel. Vogelgriep was natuurlijk een van de onderwerpen in zowel de Working Party Poultry and Eggs van Copa-Cogeca als tijdens het overleg met de Europese Commissie in de Civil Dialog Group.

Haken en ogen

Nu zijn er handelsbelemmeringen omdat gevaccineerde dieren niet te onderscheiden zijn van veldbesmettingen. Voor gebruik is ontheffing nodig. Een aantal vaccins betreft markervaccins zodat bij een positieve pcr-test zichtbaar is of het een veld- of vaccintiter is. Een andere belemmering is dat huidige vaccins regelmatig geïnjecteerd moeten worden. Praktisch gezien kan dat in Nederland alleen in de opfokperiode. Dat vraagt een zeer planmatige aanpak. Herhaalinjectie-vaccinaties in de legperiode vormen kostentechnisch en organisatorisch ook belemmeringen.

Er zijn landen zoals Mexico die op grote schaal vaccineren. „Mexico produceert alleen voor de binnenlandse markt, de arbeid om elke 6 weken de kippen te vaccineren is goedkoop en daar te realiseren. Hier zou dat onmogelijk zijn”, legt Hubers uit.

Nog geen breedwerkend vaccin

Een vaccin lost niet alle problemen op. Het veldvirus past zich steeds aan; het muteert. Dat zie je nu bij corona ook. Hierdoor moeten mensen zich telkens opnieuw laten vaccineren. Het vogelgriepvirus muteert nog sneller dan corona. Breedwerkende vaccins zijn dus nodig.

„In 2013, tien jaar na de grote vogelgriepuitbraak in 2003, was de hoop en verwachting dat er over tien jaar een vaccin zou zijn. Dat is gerealiseerd.” Hubers hoopt dat er binnen afzienbare tijd een breed werkend vaccin is. Gezien de wereldwijde problemen is er haast geboden.

„Staar je niet blind op vogelgriepvaccins. Vaccinatie wordt een hulpmiddel, niet de oplossing. En het kost nog veel tijd”, zegt Hubers. Samen met zijn collega’s pleit hij nu al voor aangepaste regelgeving voor de tijd dat grootschalige vaccinatie mogelijk is. „Regelgeving verloopt traag dus we moeten voorbereid zijn.” Hubers hekelt het trage vergunningsproces in Nederland. „Brussel heeft begin dit jaar al akkoord gegeven voor het starten van een pilot met vaccinatieproeven. In Frankrijk is die gestart met eenden. In Nederland laat de goedkeuring van de veldproef al lang op zich wachten. Een kwalijke zaak.”

Natuur weghouden bij kippen

Ook Hubers is ervan overtuigd dat niet de biosecurity de oorzaak van de vele besmettingen is maar de lucht en dus de ventilatie. De laatste jaren is er veel natuur naar de kippen gebracht. „Dat moeten we als sector blijven noemen, ook in verband met de kosten die we, tot een bepaald plafond, als sector nu voor 70 procent voor onze rekening nemen en terwijl 30 procent voor Brussel is. Een afspraak die dateert uit de jaren 80 maar de wereld is nu nogal veranderd. Mijn opvolger Kees de Jong heeft daar intensief overleg over.”

Verder noemt Hubers het winddrukgaas en de overdruk-ventilatiesystemen. Hij vraagt zich af of er onderzoeken lopen naar die technieken en andere mogelijke oplossingen.

Hubers besluit: „We blijven de boodschap herhalen: kijk goed naar je bedrijf. Hoe kun je vogels weghouden? Ook als het druk is met bijvoorbeeld mest afdraaien, wissel je toch elke keer het schoeisel. Ik snap als pluimveehouder dat het soms heel moeilijk is. Het is een utopie dat we binnen nu en twee jaar al het pluimvee in Nederland vaccineren tegen vogelgriep dus zet alle zeilen bij.”

Eric Hubers zou woensdagavond 7 september een presentatie houden op de Pluimveeweb thema-avond Voeding, Diergezondheid en Stikstof in Boekel (NB). Die avond is geannuleerd vanwege de vogelgriepsituatie. Online zal Pluimveeweb de actualiteiten delen.