Boerderij: ‘Hygiëne voorlopig enige troef tegen uitbraken van vogelgriep’

Op korte termijn lijkt hygiëne het enige wapen tegen uitbraken van vogelgriep. Ook al biedt dit geen enkele garantie.

Nu al is het de grootste vogelgriepuitbraak ooit in Europa. De macabere grens van 2.500 uitbraken van vogelgriep is in zicht. Nederland registreerde tot 1 oktober 68 uitbraken. Dit cijfer is vast al weer achterhaald. September kende al achttien uitbraken van vogelgriep; sinds het begin van de epidemie op 26 oktober 2021 het grootste aantal per maand. En het officiële seizoen is nu pas begonnen. De trekvogels zijn weer onderweg. Uit Rusland komt nauwelijks informatie over besmettingen, mogelijk zelfs met nieuwe virustypes.

Proef met drie vaccins tegen vogelgriep

Nee, optimistisch klinkt het niet. En op korte termijn lijkt hygiëne het enige wapen. Ook al biedt dit geen enkele garantie. Bij Wageningen UR loopt een proef met drie vaccins. Drie koppels leghennen zijn in augustus gevaccineerd, en een maand later geïnfecteerd. De eerste resultaten worden in december verwacht. Waarschijnlijk start in januari een praktijkproef die een jaar duurt. En dan wacht er nog de lange weg van registratie.

Aan het vaccin worden hoge eisen gesteld. Bovenal geldt natuurlijk dat het effectief moet zijn tegen het heersende virus. Gevaccineerde gezonde dieren mogen ook geen drager zijn van het virus. Je wilt verder gevaccineerde en besmette dieren kunnen onderscheiden.

Er is altijd nog wel iets te winnen met hygiëne

Hygiëne dus. Hoewel epidemiologen vaststellen dat professionele pluimveehouders hier serieus mee bezig zijn, is er altijd nog wel iets te winnen. Francisca Velkers van de Faculteit Diergeneeskunde pleit voor een bedrijfsspecifiek bioveiligheidsplan. Hierin wordt ook het erf meegenomen. Het gaat vaak om details.

Rol van luchtinlaten

Interessant is de rol van luchtinlaten. De Utrechtse faculteit zegt aanwijzingen te hebben dat luchtinlaten een rol spelen bij besmettingen. Wij moeten nog even wachten op de precieze onderzoeksresultaten. Feit is dat er meer uitbraken van vogelgriep zijn bij mistig, winderig of regenachtig weer. Het suggereert dat het virus meelift op andere deeltjes. Op enkele plekken wordt om die reden ook windbreekgaas geïnstalleerd.

Nu nog is uitloop in delen van Nederland mogelijk. Met het vogeltrekseizoen is de kans groot dat heel het land weer op slot gaat. Dit scenario druist in tegen het streven van politiek Den Haag en burgerij om dieren meer (buiten)ruimte te bieden.