.png){kind=logo}
Boerderij: Epidemioloog: ‘Landschap rond pluimveestal moet minder aantrekkelijk’20-12-2022
In de meest utopische situatie zou je 500 meter woestijn rondom pluimveestallen willen om het vogelgriepvirus buiten te houden, zegt epidemioloog Armin Elbers. Voor epidemioloog Armin Elbers (Wageningen Bioveterinary Research, WBvR) is het veel vogelgriep wat deze dagen de klok slaat. Elbers houdt zich bij WBvR bezig met de introductie en verspreiding van aangifteplichtige dierziekten zoals vogelgriep, mond-en-klauwzeer en varkenspest. Met de enorme hoeveelheid vogelgriepuitbraken in het laatste jaar ligt het zwaartepunt van het onderzoek momenteel bij het vogelgriepvirus, waarover de overheid veel onderzoeksvragen bij hen neerlegt. Iets wat pluimveehouders al lang bezig houdt: komt het vogelgriepvirus via de luchtinlaten stallen binnen? Om dat te onderzoeken hebben Wageningse onderzoekers samen met onderzoekers van de Universiteit Utrecht gekeken wat er via luchtinlaten kippenstallen binnenkomt, door dit via zakken aan deze inlaten op te vangen. Het opgevangen materiaal is vervolgens onderzocht. Wat hebben jullie aangetroffen? “We kunnen zeker grove delen vinden; insecten, spinrag en plantaardig materiaal. Op stormachtige dagen komen er grote hoeveelheden materiaal naar binnen. We hebben dit materiaal onderzocht op aanwezigheid van allerlei virussen, waaronder vogelgriep. Dat vinden we niet, maar dat betekent niet dat het niet via die weg binnen kan komen. We moeten ons veel meer realiseren dat de gebeurtenissen die ervoor zorgen dat het virus binnenkomt, gebeurtenissen zijn met een hele lage kans, maar wel één die af en toe optreedt. Het is moeilijk om die in een onderzoek tegen te komen.” Hoe moeten we deze conclusies duiden? Er is geen vogelgriep aangetroffen, dus niet aangetoond dat dit een insleeproute is. Maar: er is wel Campylobacter gevonden in de monsters, in theorie kan het. “De kans dat er op deze manier besmet materiaal binnenkomt is klein, maar ik sluit niet uit dat het kan gebeuren. We hebben wel degelijk laten zien dat er van alles naar binnen komt. Het onderzoek van het IRAS van de Universiteit Utrecht is nog niet klaar, zij hebben tegelijk met ons onderzoek gedaan en zijn op zoek naar DNA van wilde vogels in luchtmonsters. Eén van de dingen waar ik van op kijk, is wat we aantroffen aan de binnenkant van windbreekplaten. Bijna alle stallen hebben aan de buitenkant van de inlaat een windbreekplaat, waardoor de wind niet direct de stal in klapt. Daaronder zit vogelwerend gaas. Dat zijn stofnesten, vol stof en spinrag, de boer komt daar nooit.” Een leerpunt? “Ja dat denk ik wel. We hebben gemerkt dat dat bij een storm allemaal naar binnen kan komen. Hetzelfde geldt overigens voor windbreekgaas. Ik ben bij een boer geweest die dit vier jaar geleden had laten installeren, het was helemaal dichtgeslibt. In plaats van 25 pascal die nodig is om lucht in de stal te krijgen, was er 40 tot 60 pascal nodig.” Wat kan een pluimveehouder doen om die deeltjes buiten te houden? “Dit materiaal kan zeker tegengehouden worden door windbreekgaas. Maar we hebben ook al een voorbeeld van een bedrijf die dit heeft geïnstalleerd en toch besmet is geraakt, en waarbij het aannemelijk is dat dit is gebeurd via aangevoerde lucht via de luchtinlaat. Windbreekgaas is niet zaligmakend. Een goed alternatief en aanvulling is de geautomatiseerde laser. Eigenlijk wil je gewoon niet dat het vogelgriepvirus in de buurt van de stal komt. Dat kan door het landschap rondom die stal minder aantrekkelijk te maken voor wilde watervogels, de brenger van het virus. Als je dit idee in het extreme doorvoert, wil je dat de omgeving van een pluimveestal een soort woestijn wordt waar niets aan andere landbouwactiviteiten plaatsvindt. Maar dat kan niet zomaar; sloten zijn nodig voor waterafvoer, grasland voor koeien, andere gewassen voor mens en vee. Zo’n laser werkt als verschrikker in het landschap. Hiermee houdt je het landschap intact, maar is de directe omgeving van de stal niet aantrekkelijk voor wilde watervogels.” Meer weten? Lees dan het volledige interview met Armin Elbers in editie 12-13 van Boerderij magazine, van 20 december, of ga naar de digitale versie. |
Inloggen op de ledenportal