Boerderij: Twee vaccins uit proef effectief tegen vogelgriep

Twee vectorvaccins tegen vogelgriep die zijn onderzocht door Wageningen Bioveterinary Research (WBVR), blijken effectief te zijn om kippen niet alleen te beschermen tegen de ziekte, maar ook de verspreiding van het virus tegen te gaan.

Dat meldt landbouwminister Piet Adema vrijdag in een brief aan de Tweede Kamer. Hij is blij met het resultaat. De vaccins zijn getest onder gecontroleerde omstandigheden, bij WBVR in Lelystad. De volgende stap zal nu zijn om te onderzoeken of de vaccins net zo effectief zijn in praktijkomstandigheden, waarbij allerlei andere factoren ook een rol kunnen spelen bij de effectiviteit zoals andere vaccinaties en stalklimaat.

Ook verspreiding tegengaan

In Nederland is een belangrijke voorwaarde dat vogelgriepvaccins niet alleen de ziekteverschijnselen voorkomen, maar ook verspreiding tegengaan. Als dat niet lukt, kan het virus als veenbrand blijven sluimeren en wellicht muteren tot gevaarlijkere varianten. Twee van de vier vaccins die door WBVR zijn getest in de vaccinproef blijken inderdaad ook de verspreiding significant tegen te gaan, in ieder geval in de gecontroleerde onderzoeksomstandigheden.

Adema laat weten dat nu een veldproef gestart wordt op één of twee legpluimveebedrijven, met de beide veelbelovende vectorvaccins. De twee vaccins zijn ontwikkeld door Ceva en Boehringer Ingelheim. De veldproef zal meer dan een jaar duren, om te kijken lang de vaccins daadwerkelijk bescherming bieden in de praktijk. Adema verwacht aan het eind van het jaar de eerste tussentijdse resultaten.

Risico’s onderzoeken

Ondertussen heeft het ministerie ook opdracht gegeven aan enkele onderzoeksinstanties om te onderzoeken wat de risico’s voor de volksgezondheid en diergezondheid zouden kunnen zijn als er gevaccineerd wordt maar het vaccin in de praktijk toch verspreiding van het virus niet voldoende zou tegengaan. Het vogelgriepvirus zou hierdoor in koppels pluimvee kunnen gaan sluimeren.

Ook in andere Europese landen lopen ondertussen onderzoeken naar vogelgriepvaccins. Hiervan zijn nog geen resultaten bekend. De Europese Commissie heeft mede op verzoek van Nederland een werkgroep opgericht om zaken en knelpunten rondom vaccinatie te bespreken en op te lossen. De groep komt later deze maand voor het eerst bij elkaar.

Nog geen toelating in EU

Ook als de twee vaccins goed werken in de veldproef moet er nog verschillende stappen doorlopen worden. Beide vaccins hebben nog geen toelating in de Europese Unie. Adema begint met de voorbereidingen voor een vaccinatieprogramma van pluimvee in Nederland zo laat hij weten, omdat nog veel andere zaken uitgezocht en geregeld moeten worden rondom vaccinatie.

Hij wil vaccinatie stap voor stap gaan uitrollen, te beginnen met een pilot op meerdere bedrijven na in ieder geval de eerste resultaten van de veldproef later dit jaar. De minister benadrukt dat de farmaceuten zelf verantwoordelijk zijn voor de toelating van hun vaccins. Zonder die toelating is het onverantwoord om op grote schaal te gaan vaccineren, aldus Adema.

Bekijk webinar over het weren van vogelgriep op pluimveebedrijven (december 2022)

Lees het laatste nieuws en achtergronden over vogelgriep