Boerderij: Grond verkocht voor aankoop biologische legpluimveebedrijf

Redactie

Bouke Poelsma

freelance redacteur

Akkerbouwfamilie Prins in het Oost-Groningse Meeden nam afgelopen zomer het biologische legpluimveebedrijf van Hendrik-Jan en Alida Kieft in Winschoten over. De aankoop had nogal wat voeten in de aarde. De bank trapte op de rem, waarna Prins besloot een deel van zijn grond te verkopen.

Vogelgriep is terug in ons land. In alle regio’s zitten de kippen alweer enige tijd opgehokt. De buitenuitloop van familie Prins in Winschoten ligt er stil en verlaten bij. De afgelopen maanden is dat gelukkig ook wel anders geweest. De bruine hennen van het ras Lohmann Brown-Classic konden tussen begin juli en medio november naar hartenlust buiten scharrelen. Daarbij werden ze ook regelmatig gadegeslagen door geïnteresseerde voorbijgangers. Zij konden via het door de vorige eigenaren aangelegde looppad als het ware zo de uitloop betreden om zich tussen de dieren te begeven.

Vogelgriep is externe factor

De vogelgriepdreiging van de afgelopen jaren was voor de goedlachse ondernemer Arjan Prins geen reden om niet in de pluimveesector te stappen. Afgelopen zomer kocht hij met zijn medevennoten het biologische legpluimveebedrijf van familie Kieft in Winschoten. De biologische pluimveetak past goed bij het biologische akkerbouwbedrijf dat Prins runt in het nabijgelegen Meeden. “Vogelgriep is een externe factor waar we mee hebben te dealen. Als ondernemer leer je ermee omgaan, al kan je de financiële schade van een besmetting niet overzien. Het is wachten op een vaccin.”

Meer vrijheid en afzetmogelijkheden

Prins gooide in 2016 het roer om. Hij veranderde drastisch van koers door met zijn gangbare akkerbouwbedrijf om te schakelen naar biologisch. De fabrieksaardappelen, suikerbieten en uien werden geschrapt uit het bouwplan en maakten plaats voor hoofdzakelijk voedergewassen en industriegroenten. “Ik wilde niet meer afhankelijk zijn van coöperaties als Avebe en Cosun. Dat vond ik te risicovol.”

Prins is blij met de destijds gemaakte keuze om biologisch te gaan produceren. De switch werd gestimuleerd door provincie Groningen. “We hebben meer vrijheid en afzetmogelijkheden. Dit is bovendien een mooiere manier van landbouw bedrijven. We doen wat de maatschappij van ons vraagt. We roeien nu met de stroom mee. Dat gaat een stuk gemakkelijker.”

De overstap naar biologische akkerbouw was echter niet gemakkelijk. Met name de eerste twee jaren verliepen moeizaam. Prins investeerde ruim € 1 miljoen in onder andere zaai-, plant- en schoffelmachines. Dat trok een grote wissel op de liquiditeit. De onkruiddruk was vooral in de beginperiode een punt van zorg en aandacht. “Het was zoeken. We hebben veel geleerd. Het ging met vallen en opstaan en we hebben zeker leergeld betaald. Met de keuze voor biologische akkerbouw krijg je echt een andere bedrijfsvoering.”

Prins Meeden start met biologische leghennen

Na de lastige beginfase hebben de ondernemers zich de biologische bedrijfsvoering helemaal eigen gemaakt. De afgelopen jaren onderzocht Prins de mogelijkheden om een tweede locatie bij te kopen. Daarbij ging de voorkeur uit naar een biologische veehouderijtak. “Onze jongste dochter Alianne houdt meer van dieren dan van planten. Dat komt deels voort uit onwetendheid. Ze weet niet half hoe leuk de akkerbouwtak is”, zo grapt Arjan Prins, terwijl Alianne naast hem zit.

Melkvee bleek te duur, geiten te onzeker en met schapen kreeg Prins in eerste instantie de vergunning niet rond. Uiteindelijk werd de ondernemer getipt door de makelaar van de vorige eigenaren van het pluimveebedrijf. Na overleg besloten de vennoten voor biologische leghennen te gaan. Intussen zetten de ondernemers ook in op de schapentak. De vergunningprocedure loopt nog. “Hopelijk kunnen we die dit voorjaar gaan melken”, zo vertelt Arjan Prins.

Bank ING Groep trapte op de rem

De aankoop van het biologische leghennenbedrijf verliep een stuk moeizamer dan vooraf door Prins gedacht. Zijn bank ING Groep trapte op de rem en wilde geen tweede hypotheek toelaten op de grond, tot frustratie van Prins. “Daar ben ik heel boos om geworden. De bank wilde invloed uitoefenen op mijn ondernemersvisie. We hebben altijd netjes onze rente en aflossing betaald. Natuurlijk hebben we fors geïnvesteerd in ons machinepark, maar het was niet zo dat dit niet kon.”

Prins stapte gedeeltelijk over op Triodos Bank. Volledig overstappen was niet haalbaar. Als creatieve oplossing verkocht hij 11 hectare landbouwgrond om de aankoop van het pluimveebedrijf te financieren. “Als het niet had gehoeven, dan had ik dat niet gedaan. Maar de tweede locatie zou er komen, linksom of rechtsom.” De koopsom bedroeg uiteindelijk € 950.000.

Het legpluimveebedrijf werd afgelopen zomer overgenomen. De ondernemers werden daarbij veel geholpen door de vorige eigenaren Hendrik-Jan en Alida Kieft. Alianne Prins vindt het heel leuk om tussen de kippen te werken. “Het was wel even wennen, maar het bevalt me heel goed. Ik voel me verantwoordelijk voor deze bedrijfstak en heb veel tijd gestoken in de voorbereiding. Het gaat goed. De eitjes zijn mooi op gewicht en de hennen zijn goed aan de leg.”

De pluimveehouders zetten sinds een paar weken de biologische kruidenmix Verdict in tegen wormen. “We hebben mestmonsters genomen en het middel lijkt aan te slaan”, zegt Arjan Prins. Hij is benieuwd of het middel ook op langere termijn werkt.

Kwart eierenafzet in eigen beheer

De ondernemers zetten een kwart van de eieren in eigen beheer af. Zelf hebben ze twee verkooppunten: de biologische winkel Bioschuur in Meeden en de plattelandswinkel bij het pluimveebedrijf. De jaaromzet in Meeden is na de start in 2021 in sneltreinvaart gegroeid naar € 70.000. De plattelandswinkel is goed voor een omzet van € 110.000. “We zien dat er in de regio vraag is naar biologische producten. We werken met korte ketens en streven ernaar onze producten betaalbaar te houden”, zegt Arjan Prins.

De ondernemers willen de bedrijfsvoering biologisch-dynamisch maken en zodoende meer kringlopen sluiten. “De pluimveetak past mooi bij ons bedrijf. We telen deels ons eigen voer en plaatsen mest terug op het land.” De stap naar een biologisch-dynamische bedrijfsvoering betekent dat Prins maximaal 3.000 kippen per stal mag houden. “Mogelijk kunnen we in de toekomst nog een stal bijbouwen.” Met de investering in het pluimveebedrijf en het vormgeven van de melkschapentak zijn er voorlopig voldoende uitdagingen op het bedrijf. “We hebben veel geïnvesteerd en moeten nu de puntjes op de i zetten en optimaliseren.”