Boerderij: ‘Hobbyeieren onder vuur’

Opinie

columnist, jurist

Een recente waarschuwing over hobbyeieren roept vragen op: onderzoek waarvan je direct weet dat het niet kan kloppen.

Een verklaring voor die hogere gehaltes kan onmogelijk liggen in de economische exploitatie van de eieren, hobby of beroep. Als men het onderzoek leest, dan heeft het betrokken bureau niet zelf onderzoek gedaan, maar is de conclusie voor particuliere eieren gebaseerd op een beperkt eerder onderzoek, een artikel uit 2014, en steekproefsgewijze monitoring van supermarkteieren.

Verklaring voor de verschillen in PFAS-gehaltes is er niet

De paragraaf ‘onzekerheden’ in het onderzoek is dan ook behoorlijk omvangrijk. “Nader onderzoek, in een bredere onderzoeksprogrammering, is nodig om de oorzaak van de aangetroffen PFAS in de eieren van particulieren te kunnen verklaren en een mogelijk handelingsperspectief te bieden aan de consument om deze gehalten te doen verlagen” aldus het rapport. Een verklaring voor de verschillen in PFAS-gehaltes is er dus niet, maar er wordt wel over gespeculeerd.

PFAS in de grond

Jacob de Boer, hoogleraar Milieuchemie en Toxicologie aan de Vrije Universiteit, meldt dat PFAS overal op de grond te vinden is, er hangt een sluier van PFAS over de hele wereld. Daarom hebben we allemaal gemiddeld 3 microgram PFAS in ons bloed. PFAS is bijvoorbeeld ook gevonden in zeeschuim, dat het strand op waait.

Maar hoe komt het dan in de eieren? Factoren die worden genoemd zijn: het voer, het drinkwater en de bodem. Voer voor onze hobbykippen is afkomstig van dezelfde producent die ook levert aan bedrijven. Hobbykippen eten misschien vaker voedselresten (oud brood, overgebleven sla of een aardappel). Als daar PFAS in zit, dan hebben wij daarvan al eerder gegeten en zouden we ook al eerder ziek zijn geworden.

Hobbykippen zullen vaak buiten lopen

Drinkwater: ik neem aan dat commerciële kippen ook water drinken, dus dat kan het verschil ook niet uitmaken. De bodem: hobbykippen zullen vaak buiten lopen en in de grond pikken. En als er PFAS in de bodem zit, kan het in de eieren komen. Maar er zijn natuurlijk ook commerciële kippen die buiten lopen, al is dat door de ophokplicht – hopelijk tijdelijk – niet het geval. Dat is trouwens ook niet onderzocht, of vrije uitloop of biologische kippen ook hoge gehaltes bevatten. Daarvoor waren data te beperkt.

‘Onderzoek hobbyeieren en PFAS rammelt’

Kortom: het onderzoek rammelt, er is geen verklaring voor eventuele verschillen en toch wordt er een – voor de hobbykippen behoorlijk ingrijpende – aanbeveling op gebaseerd. Waarschijnlijk durft de NVWA dat wel aan: hobbydierhouders hebben geen trekkers. Maar wij hoeven er ons ook helemaal niets van aan te trekken. Laten ze eerst maar eens een PFAS-verbod zien te regelen.