Boerderij: Vogelgriep steekt in heel Europa de kop op

Gisteren werd op een biologisch legpluimveebedrijf in Putten (Gld.), in Nederland voor het eerst in bijna een jaar, hoogpathogene vogelgriep (HPAI) vastgesteld. Nederland is daarin niet uniek en in veel Europese landen zijn de afgelopen weken op pluimveebedrijven de eerste gevallen van vogelgriep ontdekt.

De autoriteiten in veel Europese landen waarschuwen dat het risico op hoogpathogene vogelgriep snel toeneemt en dat maximale waakzaamheid op de pluimveebedrijven noodzakelijk is.

Oostenrijk ruimde al 200.000 vogels

Oostenrijk werd onlangs getroffen door een grote uitbraak van HPAI, waarbij meer dan 200.000 vogels zijn geruimd. De autoriteiten moesten bij de ruiming zelfs het leger inschakelen. Militairen hielpen ook bij de bouw van bioveiligheidssluizen, zodat voertuigen grondig konden worden gereinigd en verdere verspreiding van het virus werd voorkomen. Het ministerie van Volksgezondheid en Sociale Zaken in Wenen verhoogde het risiconiveau voor het hele land onmiddellijk naar hoog.

Frankrijk meldt uitbraken bij gevaccineerd pluimvee

Frankrijk meldde een uitbraak van HPAI H5 onder 51.000 vogels in Morbihan, een uitbraak op een boerderij met 7.500 gevaccineerde eenden (gevaccineerd met twee doses) in de foie gras-sector en een op een ander bedrijf met 30.000 gevaccineerde vleeseenden (één dosis). In totaal telt het land sinds het begin van het seizoen 6 uitbraken bij pluimvee, 2 uitbraken bij gehouden vogels en 10 gevallen bij wilde vogels.

Frankrijk voerde van 1 oktober 2023 tot 30 september 2024 een vaccinatiecampagne uit. Vanaf 1 oktober 2024 gaat de verplichte vaccinatie verder, aldus het ministerie van Landbouw. Vanwege het verplichte karakter van de vaccinatiecampagne startte Frankrijk ook een uitgebreide informatiecampagne.

Duitsland meldt vogelgriep bij diverse vogelsoorten

Na de eerste uitbraken in het Zuid-Duitse Beieren, eind oktober, op een bedrijf met ganzen en een gemengd bedrijf met watervogels, zijn in dezelfde regio meer uitbraken van HPAI H5 gemeld. Het gaat om een gemengd pluimveebedrijf met kalkoenen, kippen, eenden en ganzen.

Vrije-uitloopboerderij in het Verenigd Koninkrijk bevestigt uitbraak

In East Yorkshire, aan de Noordzeekust in het Verenigd Koninkrijk (VK), werd op 5 november voor het eerst HPAI H5 ontdekt op een vrije-uitloopboerderij met 20.000 kippen. Het gaat in het VK om de eerste bevestigde besmetting met HPAI H5 sinds februari 2024. De autoriteiten sporen alle pluimveehouders aan om waakzaam te blijven, maatregelen te nemen en zo het risico op toename van vogelgriep te beperken, aldus het Britse ministerie van Milieu, Voedsel en Plattelandszaken (Defra). Het risiconiveau blijft beoordeeld als laag bij een consistente, hoge bioveiligheid. Het risico bij wilde vogels blijft hoog.

Hongarije meldt 30 uitbraken in 1 week

Een geactualiseerde beoordeling van het Britse Defra laat zien dat er nu in vrijwel alle Europese landen gevallen van vogelgriep zijn. In Hongarije is met 30 meldingen in de eerste week van november een sterke toename van HPAI H5N1 te zien. De uitbraken zijn in het zuiden geconcentreerd, een gebied met veel pluimveebedrijven, en ook in het oosten van het land. Van de 30 uitbraken gaat het in 21 gevallen om foie-gras-eendenbedrijven en 3 om foie-gras-ganzenbedrijven.

Bulgarije en Italië

In Bulgarije is een vaccinatieplan in uitvoering en wordt de eendensector heringericht na eerdere vogelgriepuitbraken. Italië meldde onlangs 2 uitbraken bij hobbypluimvee in het noorden van het land.

Ierland benadrukt toenemend risico

Ierland meldde tot nu toe geen uitbraken. Toch waarschuwde de minister van Landbouw voor een verhoogd risico op besmettingen op pluimveebedrijven: “De afgelopen weken waren er in heel Europa talrijke uitbraken van vogelgriep op pluimveebedrijven. Deze uitbraken zijn veroorzaakt door de hoogpathogene H5N1-stam van het virus. Daarnaast zijn er dit najaar in het Verenigd Koninkrijk verschillende gevallen van het H5N5-virus gedetecteerd bij wilde vogels. Hoewel we dit jaar nog niet van zulke gevallen hebben vastgesteld bij Iers pluimvee of wilde vogels, neemt het risico nu toe. Dit komt doordat wilde vogels op dit moment op wintertrek gaan, terwijl lagere temperaturen en kortere dagen ervoor zorgen dat het virus langer in de omgeving kan overleven.”

Wilde vogelpopulaties

Het Britse Defra geeft ook aanvullende informatie over de cijfers over vogelgriepgevallen bij wilde vogels. Belangrijk is dat deze cijfers – in dit geval voor het Verenigd Koninkrijk – gebaseerd zijn op de passieve monitoring van dood gevonden vogels die het publiek meldt. Verschillende factoren zijn hierop van invloed, onder meer de regelmaat waarmee bezoekers gebieden met vogelpopulaties betreden, mogelijke immuniteit in wilde vogelpopulaties (waardoor minder vogels HPAI ziekte ontwikkelen of eraan doodgaan), de variabele gevoeligheid van het monitoringsysteem, evenals de omvang, de locatie en de toegankelijkheid van de gevonden karkassen. Het monitoringsysteem registreert daarom mogelijk niet alle gevallen die daadwerkelijk voorkomen.